Makarnalık buğdayda sırta ekimde girdi tasarrufunun bazı tarımsal karakterlere ve üretimde karlılığa etkisi / The effect of some input saving traitments in bed planting-furrow irrigation onto some agronomical characteristics and profitability in durum wheat

Abstract

Bu çalışma Makarnalık buğdayda sırta ekimde girdi tasarrufunun bazı tarımsal karakterlere ve üretimde karlılığa etkisini araştırmak için yapılmıştır. Çalışma GAP Eğitim Yayım ve Araştırma Merkezi (GAPEYAM) Koruklu Araştırma Enstitüsü arazisinde 2006-2007 yılında yürütülmüştür. Tarla hazırlığı Kasım ayında yapılıp, ekim Aralık ayının ilk haftasında gerçekleştirilmiştir. Geleneksek ekim ve beş sırta ekim konusu tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak denenmiştir. Parseller sırta ekimde 1,4 m genişliğinde 10 m boyunda oluşturulmuştur. 70 cm sıra aralığı ortasındaki 40 cm' lik sırtler üzerine, sırta ekim mibzeri ile 2 sıra ekim yapılmıştır. Geleneksel ekim uygulaması 1,2 genişliğinde parsellere 6 sıra olarak elle yapılmıştır. Kullanılan tohum miktarı sırta ekim - tam uygulama ve geleneksel ekim ? tam uygulamada eşit şekilde verilmiş, diğer uygulamaların her birinde %10, %20, %30 ve %40 azaltılarak uygulanmıştır. Aynı şekilde ekimle birlikte fosforlu ve azotlu gübre uygulaması sırta ekim - tam uygulama ve geleneksel ekim ? tam uygulamada saf olarak 8' er kg da?¹ verilmiş, diğer uygulamaların her birinde %10, %20, %30 ve %40 azaltılarak uygulanmıştır. Üst gübre olarak uygulanan 6 kg da?¹ azot yine aynı yöntemle verilmiştir. Sulamalar metotda belirtilen dönemlerde sırta ekimde karık sulama şeklinde, geleneksel ekimde tava sulama şeklinde toprak tarla kapasitesine getirilecek şekilde yapılmıştır. Parseller arasında izolasyon mesafesi (1,4x10 m) bırakılmıştır. Yabancı otlara karşı 5 cc/da (litrede 100 g primidine + 2-sulfonamide ve litrede 75 g florasulam etkili maddeli) geniş yapraklı yabancı ot ilacı uygulaması ve 200 cc/da (fenoxaprop-p-ethyl etkili maddeli) dar yapraklı yabancı ot ilacı uygulaması yapılmıştır. Hasat işlemi parsel biçerdöveri (Hepe 140) ile gerçekleştirilmiştir. Metrekarede bitki sayısı, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı, bin tane ağırlığı, başakta tane ağırlığı, % protein oranı, % dönmeli tane oranı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi ölçülmüştür. Ölçülen karakterler bakımından uygulamalar arasında sadece tane verimi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Geleneksel ekimde en yüksek tane verimi elde edilmiştir (528 kg da?¹). Ölçülen karakterler ile tane verimi arasında başakta tane ağırlığı dışında istatistiksel önemde bulunmaması sırta ekim ve karık sulama yöntemiyle ölçülen karakterler için azalmaya neden olmadan girdi tasarrufu sağlanabileceği anlaşılmıştır. Başakta tane ağırlığı ile tane verimi arasında genel olarak pozitif bulunan ilişkinin çalışmada negatif bulunması path analizi ile daha derinlemesine araştırılmış ve bu karakterin tane verimi üzerine doğrudan etkisinin olduğu kanıtlanmıştır. Yapılan ekonomik analiz geleneksel ekimin birim alanda daha karlı olduğunu göstermiştir. Sırta ekimde girdi kullanımı ile sağlanan tasarruf verim kaybı ile oluşan zararı karşılayamamaktadır. Karlılık bakımından geleneksel ekim ? tam uygulamaya en çok yaklaşan SE - %20 uygulaması olmuştur. Ekonomik analizlerin buğday + II. Ürün mısır rotasyonu için yapılması halinde sırta ekim karlı olabilir. This study aimed to investigate profitability of some input savings in bed planting - furrow irrigation vs. conventional planting float irrigation. Field trial was carried out in the experimental field of GAP EYAM in Koruklu in 2006/07 cropping season. Tillage was performed in November and sowing was practiced in early December. Six treatments [ Conventional planting ? full input (CP ? ; bed FI) bed planting ? full input (BP ? FI) ; bed planting ? 10% input saving (BP %10 IS) ; bed planting ? 20% input saving (BP %20 IS) ; bed planting ? 30% input saving (BP %30 IS) ; bed planting ? 40% input saving (BP %40 IS) ] were tested employing randomized complete block design with 4 replications Plot size was 1.4 m wide (2 beds, 70 cm wide each) and 10 m Long in bed planting. Plot size for conventional planting was 1.2 m wide and 10 m long. Input savings were practiced for seed and fertilizer rates only. A 80 kg ha?¹ pure phosphorus, nitrogen and 500 kernel m² seed rate were applied for full input treatments and in autumn. Above inputs were reduced a 10, 20, 30 and 40% for input saving treatments and reduced ratios for input saving treatments. Weed management was practiced for narrow and broad leaves weeds applying primidine (100 g l?¹) + 2 ? sulfonamide + florasulam (75 g l?¹) and fenoxaprop-p-ethyl active ingredient chemicals with recommended ratios respectively. Harvest was practiced by Hepe 140 plot harvester. Result indicated that except grain yield, there were no significant differences among the characteristics (number of plants m?², number of spikes m?², number of grain spike?¹, 1000 kernel weights, grain weight spike?¹, protein %, yellow berry %, hectoliter weight (kg) ) scored in the study. The highest grain yield was obtained from CP-FI with a 5,28 ton ha?¹. It was found that some input savings can be obtained from bed planting ? furrow irrigation without serious adverse effects on scored characteristics The coefficients of correlation were found to be non significant for almost all characteristics. This turned out to be significant (r = -963**) grain yield vs. grain weight spike?¹ only. This was further searched through path analysis it was positive (0,731) Economical analysis also revealed that CP ? FI was the highest profitable treatment. BP ? 20% IS was the second best for net income per ha. It was concluded that economical analysis must be further investigated through wheat + II. Crop corn rotation system. Bed planting may compete with conventional planting under such rotation.