Kolesistektomili hastalardaakciğer komplikasyonlarının önlenmesinde solunum ve öksürük egzersizleri ve triflow ve öksürük uygulamasının karşılaştırmalı analizi / The comparative analysis of breathing and coughing exercises and triflow and coughing applications in the prevention of lung complications in the patients whith cholecystectomy

Abstract

Bu araştırma üst abdomen cerrahisi ameliyatı grubuna giren kolesistektomi ameliyatı sonrası pulmoner komplikasyonların önlenmesi amacı ile kliniklerde birbirinin alternatifi olarak hastalara yaptırılan solunum öksürük egzersizi ve triflow öksürük egzersizinin etkinliklerini belirlemek amacı ile gerçekleştirilen prospektif karşılaştırmalı bir klinik çalışması olarak planlanmıştır. Postoperatif dönemde, solunum egzersizleri veya yardımcı cihaz kullanımının amacı; ameliyat sonrası derin solumayı sağlamak ve normal solunum paternini elde etmektir. Ayrıca öksürme ile biriken sekresyonların hava yollarından dışarı atılması amaçlanır ve böylece hastanın olası akciğer komplikasyonlarından korunması sağlanır. Araştırmanın evrenini kronik kolesistit tanısı ile yatan tüm hastalar, örneklemini ise, elektif koşullarda açık kolesistektomi ameliyatı olan ve bir yılda başvuran toplam 64 hasta oluşturmuştur. Randomize örneklem yöntemi kullanılarak araştırmaya katılan hastaların hangi egzersizi yapacağı belirlenmiş, 10 hasta üzerinde hazırlık çalışması yapılmış, bu hastalar örneklem dışı bırakılmıştır. Bulguların değerlendirilmesinde; bilgisayarda SPSS 11,5 paket programı kullanılmıştır. Parametrik (preoperatif-postoperatif egzersiz süresi, BKI gibi) verilerin analizinde, corelasyon, bir sürekli, bir kesikli değişkenin analizinde t testi, non parametrik (cinsiyet, kronik hastalık varlığı, gibi) verilerin analizinde ise Mann Whitney- U testi ve Kruskal Wallis testi (ASA sınıflaması gibi) kullanılmıştır. Çalışmamızda hastaların postoperatif FEV1/FVC % oranına olan etkisi olan faktörler; yaş ortalaması 47,14±12,32 olduğu ve her iki egzersiz türüne göre triflow kullanan grupta anlamlı olduğu saptanmıştır (r=-0,450, p=0,01, p<0,05). Eşlik eden kronik hastalık varlığının triflow kullanan grupta anlamlı olduğu saptanmıştır (MW-U= 42,500, p=0,006, p<0,05). Solunum öksürük egzersizi kullanan grupta anlamlı ilişki olmadığı belirlenmiştir ( p>0,05). ASA 3 sınıflamasında olan hastalarda triflow kullanan hastaların değerlerinin daha iyi olduğu saptanmıştır (x2 =5,883, p=0,04, p<0,05). Hastaların beden kitle indeksleri karşılaştırıldığında solunum öksürük egzersizi yapan grupta BKİ azaldıkça postoperatif FEV1/FVC % oranının arttığı, aradaki ilişkinin anlamlı olduğu (r= -0,340, p=0,05, p=0,05), triflow ve öksürük egzersizi yapan grupta ise, BKİ'nin azalmasının postoperatif FEV1/FVC % oranlarını etkilemediği ( p>0,05) tespit edilmiştir. Her iki grupta da cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, aldığı ilaç protokolü, sigara öyküsü, preoperatif egzersiz süreleri, ameliyat süreleri, postoparetif mobilize olma saatleri ile preoperatif FEV1/FVC % oranı arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Çalışmamızın sonucunda solunum öksürük egzersizi ile triflow öksürük egzersizinin her koşulda birbirine alternatif olmadığı, hastanın genel durumuna göre farklılık olduğu belirlenmiştir. Seçim sırasında, ASA sınıflaması yüksek bulunan (ASA 3), kronik hastalığı bulunan ve ileri yaştaki hastalara, postoperatif SFT değişimlerini olumlu yönde etkilenmesi nedeni ile triflow ve öksürük egzersizi yaptırılmasının, düşük riskli hasta gruplarına ise, solunum ve öksürük egzersizi yaptırılmasının tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kolesistektomi, Üst abdomen cerrahisi, Solunum ve Öksürük Egzersizi, Triflow Kullanımı. This research has been planned as a prospective comparative clinic study in order to compare the effects of breathing coughing and triflow+ coughing exercises, which are applied to patients after the cholecystectomy operation in the group of upper abdominal surgery, in the prevention of lung complications. During post-operative period, the aim of using breathing exercises or assistant equipment is to provide deep breath and to gain normal breathing pattern. Besides, it is aimed to get rid of the secretsions from airways accumulated because of cough and in this manner, it is provided to prevent the patient from possible lung complications. The statistical analysis of the data were evaluated on the computer by using SPSS 11,5 package programme. In the analysis of parametric data (pre-operative ? post-operative exercise time, BMI etc.) correlation; for the analysis of continual or intermittent labile t test; and for the analysis of the non-parametric data (sex, the existence of a chronic disease, education level,) Mann Whitney- U and Kruskal Wallis (ASA classification) tests were employed. In the research, we found out that one of the factors that has effect on the FEV1/FVC % ratio is the average age and the difference is significant in triflow+ coughing exercise group (r=-0,450, p=0,01, p<0,05). It was seen that in the event of an accompanying chronic disease, the use of triflow caused significant statistical difference (MW-U= 42,500, p=0,006, p<0,05), on the other hand there was no meaningful relationship in the group to whom breathing coughing exercises were applied ( p>0,05). In the ASA classification 3 patients, it was observed that triflow-using patients had better conditions (x2 =5,883, p=0,04, p<0,05). When compared the patients? BMI, as BMI diminishes in the breathing coughing exercise group, the post-operative FEV1/FVC % ratio increases, thus the relationship between them appears to be significant (r=-0,340, p=0,05, p=0,05). As for the group having triflow and coughing exercise, it was seen that the decrease of BMI does not affect FEV1/FVC % ratios (r=-0,88, p=0,63, p>0,05). Between two groups, there did not appear any significant relationships in terms of sex, marital status, the use of NGS, education level, analgesic and taken medicines, smoking story, pre-operative exercise times, surgical operation times, post-operative mobilization times and pre-operative FEV1/FVC % ratio. As a result of our research, it was seen that the application of breathing coughing exercise and that of triflow+ coughing exercise are not alternative to one another in any case and can be different according to the general condition of the patient. While choosing one of them, it was understood that it would be sufficient to apply triflow and coughing exercise for such patients as having ASA classification (3 ), with a chronic disease and old age because their post-operative RFT values are affected positively. As for the low-risk patient group, breathing coughing exercise was understood to be sufficient. Key Words: Cholecystectomy, Upper Abdominal Surgery, Breathing Coughing Exercise, the use of Triflow.