Mercimek (Lens culinaris Medik.) tohumlarının çimlenmesi ve erken fide büyümesi üzerine nitrik oksitin (NO) etkileri / The effects of nitric oxide (NO) on the germination of lentil (Lens culinaris Medik.) seeds and early seedling growth

Abstract

Bu çalışma, mercimek (Lens culinaris Medik.) tohumlarının çimlenmesi ve erken fide büyümesi üzerine Nitrik Oksitin (NO) etkilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneylerde NO vericisi olarak SNP (sodium nitroprusside) kullanılmıştır. Tohumlar kontrol (distile su) ve deney grupları olarak da 0.01 ?M, 100 ?M, 600 ?M ve 700 ?M SNP konsantrasyonları ile 1 gece ön işlemi ardışık petri kaplarında etüvde karanlıkta çimlenmeye bırakılmıştır. Çimlenen tohumlarda radikulanın testadan dışarı çıkışı çimlenme kriteri olarak kabul edilmiştir. Çimlenmiş tohumlar fide büyümesi için perlit ortamında büyüme odasında 12 gün boyunca yetiştirilmiştir ve bu aşamada fidelere 100 ?M, 600 ?M ve 700 ?M SNP konsantrasyonları uygulanmıştır. Mercimek tohumlarının, farklı SNP konsantrasyonlarında 24, 48 ve 72. saatteki çimlenme yüzdeleri, fide büyümesi (primer kök ve sürgün boyu, taze ve kuru ağırlık), çözülebilir total protein miktarı amilaz, asit fosfataz, proteaz gibi enzimlerin aktivitelerine ve pigment içeriklerine olan etkileri spektrofotmetrik parametrelere bakılarak incelenmiştir. Sonuç olarak, 100 ?M SNP in çimlenme, primer kök uzunluğu, asit proteaz aktivitesi, gövde taze-kuru ağırlık, kök ve gövdede antosiyanin içeriğini teşvik ettiği saptanmıştır. Nötral proteaz aktivitesi üzerine en fazla 600 ?M SNP etkili iken, çözünebilir total protein miktarı, fide büyümesi, kök taze-kuru ağırlık ile gövde klorofil ve karotinoid içeriği üzerine 700 ?M SNP in etkili olduğu bulunmuştur. Bu tez çalışmasında elde edilen bulgulara dayanılarak mercimek tohumlarının çimlenme ve büyüme sürecinde NO in konsantrasyona bağlı olarak dikkate değer bir etkiye sahip olduğu ileri sürülebilir. ANAHTAR KELİMELER: Nitrik oksit, sodyum nitroprussid, mercimek, çimlenme, büyüme i The aim of this study is to inspect the effects of Nitric Oxide on the germination of lentil (Lens culinaris L) seeds and early seedling growth. SNP (sodium nitroprusside) was employed in the experiment as a provider of NO. The seeds were left to germination in darkness in control group (distilled water) and experiment groups (following pretreatment with respective SNP concentrations of 0.01 ?M, 100 ?M, 600 ?M, and 700 ?M) in petri plates in the incubator. Germination criterion was accepted as the projection of the radicles from the testae. Germinated seeds were kept in perlite medium for 12 hours in the growth room for seedling growth, during this phase respective SNP concentrations of 100 ?M, 600 ?M, and 700 ?M were applied to the seedlings. The germination rates of lentil seeds in different SNP concentrations, germination rates at 24th, 48th, and 72nd hours, seedling growth (primary lengths of roots and shoots, fresh and dry weights) and pigment content, total dissoluble amounts of protein, and the effects of enzymes such as amylase, acid phosphatase and protease on their activities were inspected via examination of spectrophotometric parameters. Consequently it was determined that 100 ?M SNP promoted germination, primary root length, acid protease activity, fresh-dry weights of stems, and anthocyanin content in both the root and the stem. The most effective concentration of SNP on neutral protease activity was found to be 600 ?M, and a concentration of 700 ?M SNP was found to be effective on the amount of dissoluble total protein, seedling growth, root fresh-dry weights, and chlorophyll and carotenoid content of the stem. In the light of the findings obtained in this thesis study, it can be claimed that depending on the concentration, NO has a noteworthy effect on the germination and growth process of lentil seeds. KEY WORDS: Nitric oxide, sodium nitroprusside, lentil, germination, growth ii