GF-677 hibrit (Prunus amygdalus X P. persica) anacının in vitro rejenerasyonu ve mikro çoğaltımı / In vitro regeneration and micropropagation of GF-677 hybrid (Prunus amygdalus X P. persica) rootstock

Abstract

Bu araştırma, 2006-2007 yılları arasında HR.Ü. Ziraat Fakültesi Biyoteknoloji Laboratuvarı'nda yürütülmüştür. Bu çalışma ile, bademe anaç olarak kullanılan GF- 677'nin in vitro rejenerasyonunu mümkün kılacak tam bir protokol oluşturulmuştur. Aktif büyüme döneminde olan 2 yaşındaki ağaçlardan o yılın sürgünleri alınarak yaprakları temizlenmiştir. Birer boğumdan oluşan dal parçaları %70'lik ethanol içinde 1 dk. tutulduktan sonra %8'lik ticari çamaşır suyuyla 15 dakika sterilize edilip, 5'er dakika süreyle steril saf su ile 4 kez durulanmıştır. Hazırlanan besin ortamı, pH'ı 5.6'ya ayarlandıktan sonra 1210C'de 20 dakika sterilize edilmiştir. Sterilizasyonu tamamlanan boğum eksplantları, 0.5, 1.0 veya 2.0 mg/l BA içeren MS besin ortamında kültüre alınmıştır. Boğum eksplantlarının sürmesi ve kardeşlenmesi bakımından en iyi sonuç 1.0 mg/l BA içeren MS besin ortamında alınmıştır. 0.5 veya 2.0 mg/l BA içeren besin ortamlarında kültüre alınan boğum eksplantlarındaki sürme 7-10 gün gecikmiştir. In vitro'da elde edilen sürgünlerin tam açılmış genç yaprakları alınarak üzerlerinde kesikler yapıldıktan sonra 30 ml MS besin ortamı içeren 9 cm çapındaki petri kutularına (üst yüzleri besin ortamına temas edecek şekilde) yerleştirilmiştir. MS besin ortamına TDZ ve BA tek başına yada NAA ile kombinasyon halinde ilave edilmiştir. 3 hafta karanlık ortamda kültüre alınan eksplantlar daha sonra 16 saat fotoperyota tabii tutularak 3 haftada bir taze ortamda altkültüre alınmıştır. 3 hafta karanlık ortamda kültüre alınan yaprak eksplantlarında kallus oluşumu gözlenmiştir. 4 kez altkültüre alınan yaprak eksplantlarında sürgün rejenerasyonu gerçekleşmemiştir. 45 1 mg/l BA içeren MS besin ortamında kültüre alınan sürgünlerin dibinde beyaz yoğun bir kallus dokusu oluşmuş ve bu kallus dokusundan adventif sürgün rejenerasyonu gerçekleşmiştir. Rejenere olan sürgünler ayrılarak 0.0, 0.1 veya 0.5 46 mg/l BA, 30 g/l sukroz, 5.5 g/l agar içeren sürgün uzatma ortamında kültüre alınmışlardır. En iyi sonuç 0.5 mg/l BA içeren besin ortamında alınmıştır. Uzatılan in vitro sürgünler köklendirilmek için 0.05, 0.5, 1.0 veya 2.0 mg/l IBA içeren ½ MS besin ortamına aktarılmıştır. 1.0 mg/l IBA içeren ½ MS besin ortamındaki sürgünlerin %84.2'si köklenmiştir. Köklenen bitkicikler başarı ile dış koşullara alıştırılarak %66.4 oranında canlı bitki elde edilmiştir. This research was carried out in Biotechnology laboratory of HR.U. Faculty of Agriculture during 2006-2007. In this research, a complete regeneration protocol was developed for GF-677, an important rootstock for almond and peach. Nodal sections (2 cm in length) of softwood cuttings from actively growing 2-year old trees were excised and surface disinfected in 70% (v/v) ethanol for 1 min., then in 8% (v/v) commercial bleach (%0.525 NaOCl) for 15 min., followed by four rinses (5 min. each) in sterile, dH2O. Following sterilization, nodal explants were cultured on MS medium supplemented with 0.5, 1.0 or 2.0 mg/l of BA. The highest rate of adventitious shoot initiation and multiplication was recorded at concentration of 1 mg/l BA. Higher or lower concentrations of BA than 1 mg/l delayed the time of shoot initiation for 7 to 10 days. The young expanding leaf explants from in vitro shoots were excised, wounded and firmly placed abaxial side up in 9 cm diameter petri dishes containing 30 ml MS medium supplemented with TDZ or BA alone, or in combination with NAA. Explants cultured for 3 weeks in the dark and then transferred to a 16-8 hour (lightdark) photoperiod. Callus formation has occurred on the leaf explants within 3 weeks in the dark. The explants were subcultured to the fresh media at 3-week intervals. After 4 subcultures, no regeneration was observed on the calli derived from the leaf explants. Callus formation was induced at the bases of shoots on MS medium supplemented with 1 mg/l BA and the adventitious shoots differentiated from these 49 calli. Regenerated shoots from calli were scored, excised, and transferred to elongation medium supplemented with 0.0, 0.1, or 0.5 mg/l BA. MS medium 50 Supplemented with 0.5 mg/l BA, 30 g/l sucrose, and 5.5 g/l agar provided the best shoot elongation. Elongated shoots were cultured on ½ MS medium supplemented with 0.05, 0.5, 1.0 or 2.0 mg/l IBA for rooting. On ½ MS medium containing 1.0 mg/l IBA, a maximum rooting efficiency of up to 84.2% was obtained. Rooted plantlets were successfully acclimatized and transferred to potting mix with 66.4% survival.