Diyarbakır sulu koşullarında II. ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile karakterler arası ilişkilerin saptanması / A research on the determining of yield and some agricultural characters and the relationship among the characters on maize cultivars grown as second crop under irrigated conditions of Diyarbakir plain

Abstract

DİYARBAKIR SULU KOŞULLARINDA II. ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEN BAZI MISIR ÇEŞİTLERİNDE VERİM ve BAZI TARIMSAL KARAKTERLER ile KARAKTERLER ARASI İLİŞKİLERİN SAPTANMASI Bedirhan SARİKURT ÖZET Bu çalışma Diyarbakır ekolojik şartlarında bazı melez mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile tarımsal karakterler arasındaki ilişkileri saptamak amacıyla, Diyarbakır Ergani İlçesi Gülerce Köyünde 2004 yılı II. ürün yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Denemede 12 farklı mısır çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada incelenen özellikler itibari ile aşağıdaki sonuçlar çıkarılmıştır: 1. Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (gün): Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi değerleri 71.00 -74.67 gün arasında değişim göstermiştir. En yüksek Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi değeri 74.67 gün ile P 35P12 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi değeri ise 71.00 ile RX 770, GOLDFRENK ve P 33J56 çeşitlerinde gözlenmiştir. 2. Bitki Boyu (cm): Bitki Boyu değerleri 253.53 -289.30cm arasında değişim göstermiştir. En yüksek Bitki Boyu değeri 253.53cm ile DK 585 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Bitki Boyu değeri ise 71.00 ile RX 770 çeşidinde gözlenmiştir. Bitki boyu ile ilk koçan yüksekliği ve bitkide koçan sayısı arasında % 1 `e göre olumlu ve önemli bir ilişki bulunmuştur. 3. İlk Koçan Yüksekliği (cm): İlk Koçan Yüksekliği değerleri 79.63 -104.57cm arasında değişim göstermiştir. En yüksek İlk Koçan Yüksekliği değeri 104.57cm ile FOLKNER çeşidinden elde edilmiş, en düşük İlk Koçan Yüksekliği değeri ise 79.63 ile BORA çeşidinde gözlenmiştir. 4. Bitki Sap Kalınlığı (mm): İlk Koçan Yüksekliği değerleri 33.400 -36.800mm arasında değişim göstermiştir. En yüksek İlk Koçan Yüksekliği değeri 36.800mm ile P 35P12 çeşidinden elde edilmiş,en düşük İlk Koçan Yüksekliği değeri ise 33.400mm ile P 35P12 çeşidinde gözlenmiştir. Bitki sap kalınlığı ile koçan çapı arasında % 1 `e göre olumlu ve önemli, bitki sap kalınlığı ile koçan boyu arasında %5'e göre olumlu ve önemli ilişkiler bulunmuştur. 5. Bitkide Koçan Sayısı (koçan/bitki): Bitkide Koçan Sayısı değerleri 0.97 -1.13koçan/bitki arasında değişim göstermiştir. En yüksek Bitkide Koçan Sayısı değeri 1.13 koçan/bitki ile P 33J56 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Bitkide Koçan Sayısı değeri ise 0.97 koçan/bitki ile PROGEN 1595 çeşidinde gözlenmiştir. 6. Koçan Boyu (cm): Koçan Boyu değerleri 14.50 -19.41cm arasında değişim göstermiştir. En yüksek Koçan Boyu değeri 19.41 cm ile DK 585 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Koçan Boyu değeri ise 14.50 cm ile SELE çeşidinde gözlenmiştir. Koçan boyu ile koçanda tane ağırlığı arasında % 1 `e göre olumlu ve önemli ilişkiler bulunmuştur. 7. Koçan Çapı (mm): Koçan Çapı değerleri 45.27 -50.50mm arasında değişim göstermiştir. En yüksek Koçan Çapı değeri 50.50mm ile RX 770 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Koçan Çapı değeri ise 45.27mm ile GOLDFRENK çeşidinde gözlenmiştir. Koçan çapı ile koçanda tane ağırlığı arsında %5'e göre olumlu ve önemli ilişkiler bulunmuştur. 8. Koçanda Tane Sayısı (adet): Koçanda Tane Sayısı değerleri 520.43 -708.43 adet arasında değişim göstermiştir. En yüksek Koçanda Tane Sayısı değeri 104.57cm ile FOLKNER çeşidinden elde edilmiş, en düşük Koçanda Tane Sayısı değeri ise 520.43 adet ile GOLDFRENK çeşidinde gözlenmiştir. 9. Koçanda Tane Ağırlığı (gr/koçan): Koçanda Tane Ağırlığı değerleri 159.33 - 206.00 (gr/koçan) arasında değişim göstermiştir. En yüksek Koçanda Tane Ağırlığı değeri 2060.00 gr/koçan) ile RX 770 ve DK 585 çeşitlerinden elde edilmiş, en düşük Koçanda Tane Ağırlığı değeri ise 1593.33 (gr/koçan) ile SELE çeşidinde gözlenmiştir. 10. Tane Verimi (kg/da): Tane Verimi değerleri 1137.67 -1489.67 (kg/da) arasında değişim göstermiştir. En yüksek Tane Verimi değeri 1489.67(kg/da) ile DK 585 çeşidinden elde edilmiş, en düşük Tane Verimi değeri ise 1137.67 (kg/da) ile SELE çeşidinde gözlenmiştir. Tane verimi ile koçan boyu, koçan çapı, koçanda tane sayısı, koçanda tane ağırlığı arasında olumlu ve önemli bir ilişki bulunmuştur. A RESEARCH ON THE DETERMINING OF YIELD AND SOME AGRICULTURAL CHARACTERS AND THE RELATIONSHIP AMONG THE CHARACTERS ON MAIZE CULTIVARS GROWN AS SECOND CROP UNDER IRRIGATED CONDITIONS OF DIYARBAKIR PLAIN Bedirhan SARİKURT SUMMARY This study was conducted to determine the yield and some agricultural characters and relationships among characters on maize cultivars grown as double crop under irrigation condictions of Diyarbakır Plain at the Gülerce Village of Ergani Town of Diyarbakır in double crop season of 2004. İt was designed as randomized blocks with three replications, it was tested 12 maize cultivars ın experiment. Results of this study are summarized as follows: 1. Days to Half Bloom: Days to Half Bloom changed between 71.00 and 74.67 days. The latest days to half bloom was obtained from P 35P12. The earlied days to half bloom was obtained from RX 770, GOLDFRENK and P 33J56. 2. Plant Height: The Plant height changed between 253.53 and 289.30cm. The highest plant height was obtained from DK 585 maize cultivar. The lowest plant height was obtained RX 770 maize cultuvar. The plant height was found corelated with ear height and ear of the plant at 0.01 level significantly and positively. 3. Ear Height: The ear height changed between 79.63 and 104.57cm. The highest ear height was obtained from FOLKNER maize cultivar. The lowest ear height was obtained BORA maize cultuvar. 4. Plant Stem Thickness: The Plant Handle Thickness changed between 33.400 and 36.80mm. The highest plant handle thickness was obtained from P 35P12 maize cultivar. The lowest plant handle thickness was obtained P 35P12 maize cultuvar. The plant handle thickness was found corelated with ear diameter at 0.01 level, the plant handle thickness was found corelated with ear lenght at 0.05 level significantly and positively. 5. The Ear Number of Plant: The ear number of plant changed between 0.97 and 1.13 ear/plant. The highest ear number of plant was obtained from P 33J56 maize cultivar. The lowest ear number of plant was obtained PROGEN 1595 maize cultuvar. 6. Ear Lenght: The ear lenght changed between 14.50 and 19.41cm. The highest ear lenght was obtained from DK 585 maize cultivar. The lowest ear lenght was obtained SELE maize cultuvar. The ear lenght was found corelated with grain weight of ear at 0.01 level significantly and positively. 7. Ear Diameter: The ear diameter changed between 45.27 and 50.50 mm. The highest ear diameter was obtained from RX 770 maize cultivar. The lowest ear diameter was obtained GOLDFRENK maize cultuvar. The ear diameter was found corelated with grain weight of ear at 0.05 level significantly and positively. 8. The Grain Number of Ear: The grain number of ear changed between 520.43 and 708.43 number/ear. The highest grain number of ear was obtained from FOLKNER maize cultivar. The lowest grain number of ear was obtained GOLDFRENK maize cultuvar. 9. The Grain Weight of Ear: The grain weight of ear changed between 159.33 and 206.00 gr/ear. The highest grain weight of ear was obtained from RX 770 and DK 585 maize cultivars. The lowest grain weight of ear was obtained SELE maize cultuvar. 10. Grain Yield: The grain yield changed between 1137.67 and 1489.67 kg/da. The highest grain yield was obtained from DK 585 maize cultivar. The lowest grain yield was obtained SELE maize cultuvar. The grain yield was found corelated with ear height and grain weight of ear at 0.001 level, the grain yield was found corelated with ear diameter and grain number of ear at 0.05 level significantly and positively.