Abstract:
Diyare, yaklaşık olarak yılda 2,5 milyon insanın ölümüne yol açmakta ve uzun dönemde çocukluk yaşlarında büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkilemektedir. Bağırsak parazitlerinin insidansı, düşük sosyo-ekonomik düzeyli, düşük eğitim düzeyli ve düşük yaşama standardı olan toplumlarda daha fazladır. Diğer gelişmekte olan ülkelerle birlikte Türkiye'de protozoon ve helmint enfeksiyonları önemli bir sağlık sorunudur. Bağırsak parazitlerinin tanısında birden fazla tanı yöntemi bir arada kullanıldığında, daha tatmin edici sonuçlar elde edilmektedir. Tanıdaki başarı, deneyimli laboratuvar çalışanlarının doğru metodu kullanmakta verdiği karara bağlıdır. Bu çalışmada, Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi'ne başvuran diyareli çocuklardan alınan 128 dışkı örneği direk bakı, modifiye formol etil asetat çöktürme yöntemi uygulanmış. Bütün örneklerin trichrome boyama ve kinyoun acid fast boyamaları Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji Bilim Dalı Laboratuvarında yapılmış ve sonuçlar analiz edilmiştir. İncelenen 128 diyareli dışkı örneğinin 35'inde (%27,34) bağırsak parazitlerine rastlanmıştır; 13 (%10,2) E. coli, 9 (%7,03) G. intestinalis, 4 (%3,12) E. histolytica/E. dispar, 1 (%0,78) B. hominis, 1 (%0,78) H. nana, 1 (%0,78) E. vermicularis, 5 (%3,9), C. mesnili. Ayrıca 8 (6,25) örnekte bol Candida görülmüştür. Rutin tanı laboratuvarlarında en çok kullanılan yöntem direk bakıdır. Direk bakı en kolay, en az zaman alan ve en ucuz tanı metodu olmakla birlikte, trichrome boyama yöntemi özellikle E. histolytica/E. dispar tanısında etkin bir yöntemdir. Modifiye formol etil asetat çöktürme yöntemi özellikle dışkıda seyrek bulunan protozoa kisti ve helmint yumurtalarını saptamada çok etkili bir yöntemdir ve bu yöntemin uygulanması tanıdaki başarıyı arttıracaktır. Kinyoun asid fast boyamaları Isospora, Crptosporidium, Cyclospora gibi coccidian parazitlerin teşhisinde son derece kullanışlı bir yöntemdir.
