Özet:
Kesitsel tipteki bu epidemiyolojik araştırmada, Şanlıurfa il merkezinde öğrenim gören lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını ve bu davranışlarıyla ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada %95 güven düzeyinde 1023 öğrenciye ulaşılması planlanmış ve Kasım-Aralık 2009 tarihleri arasında 1023 öğrencinin tümüne ulaşılmıştır. Veri toplamada `Sosyo-Demografik Bilgi Formu', `Sağlığın Önemi Ölçeği', `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) Ölçeği' ve `Sağlık Denetim Odağı Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmaya katılan 1023 öğrenciden %35'i kız, %65'i ise erkektir. Öğrencilerin yaş ortalaması 16.06±1.2'dir. Öğrencilerin SYBD ölçeğinden aldıkları ortalama puan 118.4±20.0'dır. Ergenlerin aldıkları alt test puanları madde sayılarına bölünerek incelendiğinde; en yüksek `kendini gerçekleştirme' ve `kişilerarası destek', en düşük `sağlık sorumluluğu' ve `egzersiz' alt ölçeğinden puan aldıkları saptanmıştır. Çoklu regresyon analizinde, öğrencilerin erkek olması, anadolu-fen lisesinde öğrenim görmesi, çekirdek ailede yaşaması, annenin okur-yazar olması, sağlıklı olması, hastalandığı zaman kendi başına doktora gitmesi, okul dışında sosyal etkinliklere katılması ve iç - dış kontrol denetim odağının sağlıklı yaşam biçimi davranışıyla ilişkili faktörler olduğu saptanmıştır (p<0.05). Araştırma bulgularına dayanarak; okul sağlığı hizmetlerinin yasal düzenlemelere uygun olarak sunumunun sağlanmasının, değiştirilebilir risk faktörleri odaklı ve sağlığı geliştirici stratejileri temel alan bir yaklaşımla gerçekleştirilecek sağlık eğitimi programları ile ergenlere sağlık sorumluluğu başta olmak üzere sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılmasının, kadınların okullaşma oranının yükseltilmesinin ve okulların niteliğinin iyileştirilmesinin önemli girişimler olacağı düşünülmektedir.
