İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki(Şanlıurfa ili örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı ilköğretim II. kademe öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ile ayrıca, öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarının ?okulun bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik düzeyi?, öğrencilerin ?cinsiyeti?, ?sınıf düzeyleri?, ?annenin eğitim durumu?, babanın eğitim durumu?, ailenin?gelir düzeyi?, ?Sosyal Bilgiler dersine giren öğretmenin cinsiyeti?, ?özel dershane veya öğretmenden Sosyal Bilgiler dersi alma durumu?, ?Sosyal Bilgiler dersinde kullanılan materyal? gibi değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Betimsel-tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırmada üç ayrı bilgi formu kullanılmıştır. Bunlardan ilki öğrencilerin kişisel niteliklerine ilişkin bilgileri içeren ve 10 sorudan oluşan ?Kişisel Bilgi Formu? dur. İkinci form öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarını tespit etmek amacıyla, Şahin ve diğerleri (2000) tarafından geliştirilen `Sosyal Bilgiler Tutum Ölçeği'nden yararlanarak oluşturulan ?Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Tutum Ölçeği?dir. Üçüncü olarak da öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersindeki akademik başarılarını belirlemek amacıyla I. Dönem Sosyal Bilgiler dersindeki karne notunu yoklayan form kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2008-2009 öğretim yılı Şanlıurfa Merkez ilçedeki 63 ilköğretim okulunun 6. ve 7. sınıflarında öğrenim görmekte olan 24.530 öğrenci oluşturmaktadır. Evrenin geniş olması ve tüm evrene ulaşım güçlüğü dikkate alınarak, örneklem alma yoluna gidilmiştir. Araştırmanın örneklemi belirlenirken, ilköğretim okulları bulundukları çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi dikkate alınarak alt sosyo-ekonomik çevreden 6, orta sosyo-ekonomik çevreden 3 ve üst sosyo-ekonomik çevreden 4 okul olmak üzere toplam 13 okul örneklem olarak seçilmiştir. Örneklem seçilen okullardaki şube seçimi, random yöntemine göre yapılmış, 6. ve 7. sınıflarda belirlenen birer şubede 25 öğrenciye anket uygulanmıştır. Bu yöntemle belirlenen örneklem grubuna dâhil olan öğrenci sayısı toplam 542 olup, bunların 288'i 6. sınıf, 254'ü 7. sınıf öğrencisidir. Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde, aritmetik ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde hesapları yanında t- testi, tek boyutlu varyans analizi, Scheffe ve Dunnett C testleri ve basit korelasyon analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, ilköğretim II. Kademe öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarının genel olarak ?oldukça katılıyorum? düzeyinde olduğunu göstermiştir. Öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarının; okulun bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik düzeyine, öğrencilerin cinsiyetine, babanın eğitim düzeyine, Sosyal Bilgiler dersine giren öğretmenin cinsiyetine ve Sosyal Bilgiler dersinde kullanılan materyal durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği saptanmıştır. Buna karşın öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumlarının, sınıf düzeyi, annenin eğitim düzeyi, ailenin aylık geliri ve özel dershane veya öğretmenden Sosyal bilgiler ile ilgili ders alma değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu gözlenmiştir. Bu bulgulara göre 6. sınıf öğrencileri 7. sınıf öğrencilerine; annesinin eğitim seviyesi düşük olanlar yüksek olanlara; aylık geliri 1000 TL'nin altında olanlar, aylık geliri 1501 TL ve üstü olanlara; özel dershane veya öğretmenden Sosyal bilgiler ile ilgili ders almayan öğrenciler ders alan öğrencilere göre daha yüksek ve olumlu tutuma sahiptirler. Araştırmada ayrıca öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasında düşük düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur.