Şanlıurfa ili hastanelerinde toplum kökenli pnömoni tanısı ile yatan çocuklarda akılcı antibiyotik kullanımı / Rational antibiotics usage in hospitalized children infected with community acquired pneumonia in Şanlıurfa hospitals

Abstract

Alt solunum yolu enfeksiyonları içinde yer alan toplum kökenli pnömoni (TKP), görülme sıklığı ve çocukluk dönemindeki ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer alması nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmada, Şanlıurfa ili hastanelerinde TKP tanısıyla yatan çocuklara uygulanan antibiyotik tedavisinin `akılcı antibiyotik kullanımı' ilkeleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmada, standart tedavi protokü olarak Toraks Derneği'nin Tanı ve Tedavi Rehberi (2002) kabul edilmiş ve araştırmanın yürütüldüğü 2005 Aralık ayında hastanelere TKP tanısıyla yatan 161 çocuktan 134'ü değerlendirilmiştir (%83.2). Çalışmada yer alan çocukların %50.7'sinin `pnömoni', %17.2'sinin `ağır pnömoni' ve %32.1'inin de `çok ağır pnömoni' olduğu belirlenmiştir. Hastaların %31.3'üne monoterapi, %68.7'sine kombine terapi uygulandığı saptanmıştır. Kombine ve monoterapi uygunluğu açısından değerlendirildiğinde, %38.8'inin uygun olduğu saptanmıştır. Spektrum uygunluğu açısından kullanılan toplam 232 antibiyotiğin tek tek spektrum uygunluğu incelendiğinde, %87.1'inin uygun olmadığı saptanmıştır. Hastaların %3.7'sine tüm antibiyotikler uygun verilirken, %19.4'ünde kullanılan antibiyotiklerin kısmen uygun olduğu, %76.9'unda ise hiçbirinin uygun olmadığı saptanmıştır. Standart protokolde pnömoni olgusunun tedavisinde ilk önerilen antibiyotik grubunun penisilinler olmasına karşın, bizim çalışmamızda 3. kuşak sefalosporinlerin öncelikli kullanıldığı belirlenmiştir. Maliyet açısından incelendiğinde, uygunsuz antibiyotik kullanımının hasta başına maliyeti ortalama 60,50 YTL arttırdığı saptanmıştır. Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen bulgular, 2. ve 3. basamağa göre farklılık göstermekle birlikte Şanlıurfa hastanelerinde TKP tedavisinde Türkiye için hazırlanan tedavi protokolüne uyulmadığını göstermektedir. Akılcı antibiyotik kullanımı konusunda eğitim ve denetim çalışmalarının etkinliğinin arttırılması gerektiği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Çocuk, toplum kökenli pnömoni, akılcı antibiyotik kullanımı. Community Acquried Pneumonia (CAP), one of the lower respiratory infections, is the most common puplic health problem caused serious infections in children with a very high incidence. In this study, we purposed to analysis antibiotics usage from the viewpoint of rational antibiotics usage principles in children with community acquired pneumonia hospatilized in Sanlıurfa. In this definitive research, we accepted the Turkish Thorax Assiociation?s Community Acquired Pnemonia in Childhood Guidelines (2002) as a standard medical treatment protocol and examined 134 of 161 (83.2%) community acquried pneumonia infected children on December, 2005. We determined that 50.7% of children was diagnosised as `pneumonia?, 17.2% `severe pneumonia? and 32.1% `very severe pneumonia?. We found out the childhood diseases specialists applied on 31.3% of patients monotherapy and 68.7 % of patients combinetheraphy. 38.8% of the therapy was found out appropriately. As for spectrum appropriateness, we established that 87.1 % of total 232 antibiotics was used inappropriately. The first antibiotics are penicillines which are suggested by standard protocol to treat the pneumonia patients but in our research, results showed us doctors prefered 3. generation sephalosporins firstly on pneumonia treatment. It was determined that the irrational usage of antibiotics increased the cost 60.50 YTL more for every one patient?s treatment. On the conclusion, this research?s findings showed us; the specialists do not follow the standard protocol for the treatment of the CAP in Sanlıurfa hospitals. Both in second and thirth step hospitals as there have been found some differences, for rational antibiotics usage, there should be done more educational and checking studies by authorities. Key Words: Child, community acquired, rational antibiotics usage.