DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK İLE YENİLİKÇİ OKUL İKLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE YÖNETİCİYE GÜVEN VE TAKIM YARATICILIK ÖZ YETERLİLİĞİNİN ARACI ROLÜ

Abstract

Dönüşümcü liderler, vizyoner ve destekleyici tutumlarıyla öğretmenlerin güvenini kazanarak okul iklimini olumlu yönde şekillendirmekte; güvenin hâkim olduğu ortamlarda ise öğretmenlerin yeni fikirler üretme, iş birliği yapma ve yaratıcı ürünler ortaya koyma eğilimleri güçlenmektedir. Bu doğrultuda araştırma, öğretmen algılarına göre dönüşümcü liderlik ile yenilikçi okul iklimi arasındaki ilişkide yöneticiye güven ve takım yaratıcılık öz yeterliliğinin aracı rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemini 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa’da Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokul ve liselerde görev yapan 476 öğretmen oluşturmuştur. Verilerin toplanması için “ Kişisel Bilgi Formu”, “Kısa Dönüşümcü Liderlik Ölçeği”, “Yenilikçi Okul İklimi Ölçeği”, “Okullarda Örgütsel Güven Ölçeği’nin Yöneticiye Güven alt boyutu” ve “Takım Yaratıcılık Öz yeterliliği Ölçeği”; analizler için ise SPSS 26.0 ve Mplus 8.3 istatistik paket programları kullanılmıştır. Analizlerin sonucunda, dönüşümcü liderlik, yöneticiye güven ve takım yaratıcılık öz yeterliliği algılarının yüksek; yenilikçi okul iklimi algısının ise orta düzeyde olduğu görülmüştür. Kadın öğretmenlerin tüm değişkenlere yönelik algıları erkeklerden yüksek bulunmuş; kıdemde anlamlı fark saptanmamıştır. Müdürle çalışma süresine göre, yenilikçi okul iklimi ve takım yaratıcılık öz yeterliliği algılarında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Dönüşümcü liderlik, yenilikçi okul iklimini hem doğrudan hem de dolaylı olarak anlamlı düzeyde yordamaktadır. Bu bulgular, okul yöneticilerinin liderlik tarzlarının öğretmen algıları ve okulun gelişim dinamikleri üzerindeki kritik rolünü vurgulamaktadır. Ayrıca, farklı bölgeler ve kültürel bağlamlarda benzer modellerin test edilmesi, başka değişkenlerin incelenmesi ve boylamsal ya da karma yöntemli araştırma tasarımlarının kullanılması, bu ilişkinin daha derin ve çok boyutlu biçimde anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.