Özet:
Kanser, genetik ve çevresel faktörlerin tetiklediği, malign fenotip kazanmış hücrelerin organizmada kontrolsüz bir şekilde bölünmesi, birikmesi, çoğalması ve yayılması ile meydana gelen ve her geçen yıl sıklığı giderek artan heterojen bir hastalık grubudur. Meme kanseri, dünya çapında kadınlar arasında en sık görülen kanser olup, aynı zamanda önemli ölüm nedenlerinden biridir. Bu alanda günümüzde genel ve hedefe yönelik çeşitli tedaviler kullanılarak sağkalım oranı artırılmaktadır. Son yıllarda, bor içeren bileşiklerin sağlık alanında kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle yapılan çalışmalar kapsamında, bor bileşiklerinin anti-kanser etkileri de araştırılmakta ve hatta elde edilen bazı bor bileşikleri ilaç olarak tedavide kullanılmaktadır. Güncel çalışmalar, bor bazlı bileşiklerin lösemi, meme kanseri, akciğer kanseri, prostat kanseri, yumurtalık kanseri ve glioblastoma multiforme gibi belirli kanser türlerine karşı etkili olabileceğini göstermiştir. Bu nedenle, bazı bor içeren bileşiklerin anti-kanser ajanlar olarak potansiyele sahip olduğunun bilinmesinden yola çıkılarak, çalışmamızda yeni salen grup içeren altı farklı (SB1-SB6) bor bileşikleri sentezlendi. Bu bileşiklerin; FT-IR, NMR, UV-Vis, LC-MS/MS ve elementel analiz gibi spektroskopik tekniklerle yapıları aydınlatıldıktan sonra, anti-kanser aktiviteleri MDA-MB-231, MCF-7 ve CRL-4010 hücreleri üzerindeki sitotoksik etkisi MTT yöntemiyle ve apoptotik etkisi Annexin-V yöntemiyle hücre kültürü ortamlarında incelendi. Sentezlenen yeni bor bileşiklerinden SB6 bileşiğinin MDA-MB-231 meme kanseri hücre hattında IC50 değeri 47,3 μg/ml olarak ölçüldü. SB6 bileşiğinin 50 µg/ml dozunun morfolojik olarak incelendiğinde, MDA-MB-231 meme kanseri hücre hattında %30,6 oranında apoptozise neden olduğu gözlendi. Elde ettiğimiz bulgulara göre, SB6 bileşiğinin MDA-MB-231 meme kanseri hücre hattında sitotoksik etki göstermesi sebebiyle daha kapsamlı araştırmalar yapılarak farklı çalışmalara yön verme potansiyeline sahip olabileceği sonucuna varıldı.
