Malatya İlinde 15-49 Yaş Arasındaki Evli Kadınların Aile Planlamasına Yönelik Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi

Abstract

Araştırma, Malatya ilinde 15-49 yaş arasındaki evli kadınların aile planlamasına yönelik tutum ve davranışlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Araştırma evrenini, Malatya merkez ilçelerine bağlı Aile Sağlığı Merkezlerinden sağlık hizmeti alan 162.544 kadın oluşturmuştur. Örneklem seçimi için küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır ve toplam 260 evli kadın ile araştırma tamamlanmıştır. Veriler, Veri Toplama Formu ve Aile Planlaması Tutum Ölçeği aracılığıyla Şubat- Haziran 2024 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yapılarak toplanmıştır. Araştırma yapabilmek için Harran Üniversitesi Etik Kurul’undan, Malatya İl Sağlık Müdürlüğü’nden yazılı izin, araştırmaya katılmak için gönüllü olan kadınlardan ise bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiklerden yüzde, ortalama, standart sapma, tek değişkenli analizlerden Ki-kare ve Man Whithney-U testi kullanılmıştır. Araştırmada kadınların %66.9’unun herhangi bir aile planlaması yöntemi kullandığı, %57.3’ünün modern, %9.6’sının geleneksel aile planlaması yöntemi olduğu belirlenmiştir. Modern aile planlaması yöntemlerinden en fazla kullanılan kondom (%31.0) iken, geleneksel yöntemlerden en fazla kullanılan geri çekmedir (%14.4). Kadınların, Aile Planlaması Tutum Ölçeği puan ortalaması 134.19(±19.62)’dir ve bu değer tutumlarının olumlu olduğunu göstermektedir. Kadının ve eşinin yaş ortancası daha yüksek, toplam gebelik sayısı, yaşayan çocuk sayısı, kürtaj sayısı, plansız gebelik sayısı daha fazla ve Aile Planlaması Tutum Ölçeği puan ortalaması daha yüksek olan kadınların aile planlaması yöntem kullanım düzeyinin daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05). Çalışma sonuçlarına göre; 15-49 yaş arasındaki evli kadınların aile planlamasına yönelik tutumlarının olumlu olduğu ama aile planlaması yöntem kullanımının istendik düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, 15-49 yaş arasındaki evli kadınların aile planlamasına yönelik olumlu tutumlarını davranışa dönüştürmek için kadınların sosyo-demografik ve doğurganlık özelliklerine odaklanarak aile planlaması danışmanlığı sunulmalıdır.