Özet:
Günümüzde binalarda ısıtma ve soğutma için harcanan enerji, toplam enerji tüketiminin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır ve bu durum, hem enerji verimliliğini artıracak hem de çevresel etkileri azaltacak alternatif yapı malzemelerinin geliştirilmesini zorunlu hale getirmektedir. Yapı sektöründe doğal kaynakların korunması ve atıkların geri kazanılarak üretime dâhil edilmesi sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, geleneksel çimento esaslı harçlarda doğal dere kumu ve pomza yerine modifiye edilmiş EPS (MEPS) ve ham atık EPS (HEPS) agregalarının belirli oranlarda ikame edilmesiyle elde edilen harçların mekanik ve fiziksel performansları incelenmiştir. Karışımlarda su/çimento oranı 0.40 sabit tutulmuş, çimentonun %1’i silis dumanı ile ikame edilmiştir. Agrega karışımında %35 kum ve %65 pomza esas alınmış, farklı oranlarda MEPS ve HEPS kullanılarak üç ana grup altında çeşitli karışımlar hazırlanmıştır. Her karışımdan 7 ve 28 günlük kür süreleri için 96’şar adet 5×5×5 cm küp ve 36’şar adet 4×4×16 cm prizma numune üretilmiş, toplamda 264 numune üzerinde deneyler yürütülmüştür. Numunelerin taze halde işlenebilirlik, birim hacim kütle ve kütle kaybı özellikleri; sertleşmiş halde ise basınç dayanımı, eğilme dayanımı, ultrases geçiş hızı (UPV), su emme, boşluk oranı, yoğunluk ve termal iletkenlik değerleri ölçülmüştür. Ayrıca mikroyapı özelliklerini ortaya koymak amacıyla SEM analizleri yapılmıştır. Sonuçlar, EPS agregalarının kullanımının harçların yoğunluğunu belirgin şekilde azalttığını ve termal iletkenliği düşürdüğünü göstermiştir. Mekanik dayanımlar EPS oranı arttıkça azalsa da belirli oranlarda kabul edilebilir seviyede kalmıştır. Elde edilen bulgular, atık EPS’nin yapı malzemesi olarak yeniden kullanılabilirliğini doğrulamış ve çevre dostu, enerji verimli ve ekonomik bir alternatif olarak öne çıkarmıştır.
