KAMU YÖNETİMİNDE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN BÜROKRATİK YÖNETİM KÜLTÜRÜNE ETKİSİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Abstract

Dijitalleşme, tüm alanlarda köklü etkiler yaratan çok katmanlı bir dönüşüm sürecidir. Bu süreçten kamu yönetimi de kaçınılmaz biçimde etkilenmiş; kamu hizmetlerinde hız, verimlilik ve şeffaflık gibi hedefler ön plana çıkmıştır. Ancak literatürde dijitalleşmenin etkileri çoğunlukla teknik altyapı ve hizmet sunumu odaklı ele alınmış; bürokratik yönetim kültürü üzerindeki etkileri ve bu etkilerin merkezî ve yerel yönetim düzeylerinde nasıl farklılaştığı yeterince incelenmemiştir. Bu çalışma, söz konusu boşluktan hareketle dijitalleşmenin kamu yönetiminde bürokratik kültür üzerindeki etkilerini ve bu etkilerin yönetsel düzeylere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektedir. Araştırma, Kayseri ili örneğinde merkezî yönetimi temsilen valilik ve yerel yönetimi temsilen büyükşehir belediyesinde görev yapan 446 kamu çalışanıyla gerçekleştirilen anket çalışmasına dayanmaktadır. Veriler SPSS programı ile analiz edilmiş; çalışanların dijital süreçlere adaptasyon düzeyleri, iş yapış biçimlerinde meydana gelen değişimler, yönetsel değerler ve bürokratik normlara yansıyan etkiler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, dijitalleşmenin hem katılımcılık, şeffaflık ve güven gibi çağdaş yönetim değerlerini hem de formellik ve hiyerarşi gibi klasik bürokratik ilkeleri eş zamanlı olarak güçlendirdiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, merkezî yönetimde dijitalleşmenin daha çok kurallı ve merkeziyetçi yapıyı pekiştirdiği; yerel yönetimlerde ise esneklik, katılımcılık ve açıklık gibi çağdaş değerleri desteklediği tespit edilmiştir. Bu durum, dijitalleşmenin kamu yönetiminde standart ve tek yönlü bir dönüşüm değil; kurumsal yapıya duyarlı ve çok boyutlu bir değişim süreci yarattığını göstermektedir. Sonuç olarak çalışma, dijitalleşmenin kamu yönetiminde yalnızca bir hizmet sunum aracı ya da teknik bir modernizasyon süreci olmadığını; aynı zamanda bürokratik yönetim kültürünü, kurumsal değerleri ve yönetsel normları dönüştüren çok katmanlı bir süreci tetiklediğini saha verileriyle ortaya koymakta ve literatürde ihmal edilen kültürel etkiler ile kurumsal farklılıklara özgün bir katkı sunmaktadır.