Abstract:
Bu çalışma öğretmenlere yönelik bir çalışmadır ve öğretmenlerin kariyer basamakları sınavına yönelik kaygılarını ölçmek amacıyla bir ölçek geliştirmek, ayrıca geliştirilen ölçekle beraber öğretmenlerin iş tatmini, yaşam tatmini ve işe bağlı duygusal tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. İlk amaç doğrultusunda, revize edilerek yeniden uygulamaya konulan öğretmenlerin kariyer basamakları sınavına yönelik kaygı düzeylerini ölçecek bir kaygı ölçeği geliştirildi. Öncelikle görüşme tekniği kullanılarak öğretmenlerin kariyer basamakları sınavı ile ilgili düşünceleri alındı. Ardından görüşme sonucu elde edilen düşünceler doğrultusunda bir madde havuzu oluşturuldu. Daha sonra madde havuzundaki maddeler ile ilgili uzman görüşü alınarak maddeler son halini aldı. Elde edilen 20 madde ile pilot uygulama yapıldı. Maddelerin boyut sayısı ve madde sayısına son halini vermek için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapıldı. AFA sonucunda ölçeğin 8 madde ve iki boyuttan oluşmasına karar verildi. Ölçeğin tamamının güvenirlik katsayısı ,726, mesleki kaygı boyutunun güvenirlik katsayısı ,706 ve kişisel kaygı boyutunun güvenirlik katsayısı ise ,652 olarak bulundu. Elde edilen iç tutarlılık katsayısı değerlerinin güvenilir düzeyde olduğu tespit edildi. Ardından çalışmanın ikinci amacı için geliştirilen ölçek ile iş tatmini, yaşam tatmini ve işe bağlı duygusal tükenmişlik düzeyleri arasında doğrudan veya dolaylı ilişkiyi belirlemek için Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) çalışması yapıldı. Çalışmanın örneklemini Şanlıurfa ilindeki 277 öğretmen oluşturmaktadır. Elde edilen sonuçlar, iş tatmininin ve işe bağlı duygusal tükenmişliğin öğretmenlerin kariyer basamakları sınavına yönelik kaygıları üzerinde yalnızca doğrudan etkilerinin olduğunu gösterdi. İş tatmini yüksek öğretmenlerin, kariyer basamakları sınavına yönelik kaygılarının da yüksek olduğu sonucu elde edildi. Aynı şekilde, işe bağlı duygusal tükenmişlik düzeyleri yüksek olan öğretmenlerin kariyer basamakları sınavına yönelik kaygılarının yüksek olduğu belirlendi.
