Abstract:
Şemseddin Sâmi tarafından kaleme alınan Kâmûsü’l-a‘lâm adlı eser, Bouillet’in Dictionnaire universel d’histoire et de géographie’sı gibi pek çok bio-bibliyografik eserin örnek alınmasıyla oluşturulmuştur. Mihran Matbaası’nda 6 cilt olarak basılıp toplamda 4830 sayfadan müteşekkil olan eserde peygamberler, halifeler, sahabeler, ilim adamları, şairler, edipler olmak üzere birçok kişinin biyografisine yer verilmektedir. Bu yönüyle tarih ve coğrafyaya dair bilgilerin yanı sıra biyografik bir hüviyet taşıyan eser, özel adlar sözlüğü olarak hazırlanmasından dolayı dinî, ilmî, tarihî terim ve deyimleri ihtiva etmemektedir. Bu çalışmada, birçok alana kaynaklık edebilecek bu eserin incelemesiyle birlikte transkripsiyonlu metni de hazırlanarak eseri literatüre kazandırmak amaçlanmıştır. 1889-1899 yılları arasında on beş günde bir fasiküller halinde yayımlanıp 10 yılı aşkın bir sürede tamamlan ve 6 ciltlik bir hacme sahip olan Kâmûsü’l-a‘lâm’ın 1. cildinin 1-75 sayfaları bu çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde, klasik Türk edebiyatının kaynaklarından olan, Kâmûsü’l-a‘lâm’ın da içerisinde yer aldığı ansiklopedi türü ele alınmıştır. Bölümler başlığı altında da Şemseddin Sâmi’nin hayatı, edebî kişiliği ve eserlerine yer verilmiş, Kâmûsü’l-a‘lâm’ın şekil ve muhteva özellikleri ortaya konmuş son olarak Kâmûsü’l-a‘lâm’ın 1. cildinin 1-75 sayfalarının transkripsiyonlu metni verilmiştir.
