KENTSEL GİRİŞİMCİLİĞİN GELİŞİMİNDE KENT KÜLTÜRÜNÜN ETKİSİ: ŞANLIURFA-GAZİANTEP ÖRNEĞİNDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Abstract

Girişimcilik, kentsel ekonominin gelişiminde belirleyici bir etkendir. Kentin kültürel yapısı ve girişimcilik arasında doğrudan bir ilişki vardır. Girişimcilik, kent kültürünü etkileyebildiği gibi kent kültürü de girişimciliği etkileyebilmektedir. Şanlıurfa ve Gaziantep komşu kentler olmalarına karşın, çevre ve enerji, eğitim ve kültür, fiyat ve enflasyon, inşaat ve konut, istihdam ve işsizlik, nüfus ve demografi, sağlık ve sosyal koruma, tarım ve hayvancılık, ulaştırma ve haberleşme gibi alanlarda belirgin farklılıklar gösterirler. Örneğin, işgücüne katılım oranı Şanlıurfa’da %40,6 iken Gaziantep’te %50, istihdam oranı Şanlıurfa’da %34,5 iken Gaziantep’te %45, işsizlik oranı Şanlıurfa’da %15 iken Gaziantep’te %10,1 kişi başına gayri safi yurt içi hâsıla Şanlıurfa’da 3.012 dolar iken Gaziantep’te 7.819 dolardır. Bu çalışmada, Şanlıurfa’nın, Gaziantep’e görece ekonomik olarak geri kalmışlığı, kent kültürünün, kentsel girişimciliğe olan etkisi çerçevesinde araştırılmıştır. Kentsel kültürle kentsel girişimcilik arasındaki ilişki, coğrafi konum, tarih, dil, din, ekonomik yapı, kamu politikaları, aile yapısı, toplumsal cinsiyet, eğitim ve kentin bilinirliliği gibi girişimciliği etkileyen kültürel unsurlar üzerinden incelenmiştir. Tezin alan araştırması kapsamında, basit tesadüfi örneklem tekniğiyle belirlenmiş katılımcılarla yürütülen anket uygulması ile nicel, yarı yapılandırılmış sorularla gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler yoluyla da nitel araştırma tekniklerinin bir arada kullanımıyla, karma desenli araştırma yöntemine başvurulmuştur. Kent kültürünün işletme sahiplerinin girişimci olmaya karar vermeleri ile girişimcilik faaliyetlerini üstündeki etki düzeylerine yönelik algılarının ölçülmesini amaçlayan alan araştırmasına, Şanlıurfa ve Gaziantep’te 600’er olmak üzere toplam 1.200 işletme sahibi katılmıştır. Çalışmada kültürün, girişimciliği olumlu ya da olumsuz etkileyebileceği saptanmıştır. Şanlıurfa kent kültürünün, kentsel girişimciliği olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Gaziantep kent kültürünün ise kentsel girişimciliği olumlu etkilediği görülmüştür. Çalışmada Şanlıurfa kent kültüründe aşiretlerin, cemaatlerin ve muhafazakâr partilerin II belirleyici olduğu saptanmıştır. Gaziantep kent kültüründe iş dünyasındaki aktörlerin, iktidar partilerinin ve sanayicinin belirleyici iken Şanlıurfa’nın kolektivist toplum, Gaziantep’in ise bireyci toplum yapısına sahip olduğu saptanmıştır.