Özet:
Bu araştırma, Mardin ilinde bulunan Deyrulzafaran Manastırı’nın Gemlik zeytin çeşidi zeytinliklerinde farklı organik gübreleme rejimlerinin zeytinyağı kalite parametreleri üzerine etkilerini değerlendirilmiştir. Pirina (P1: 4 kg/ağaç, P2: 8 kg/ağaç, P3: 12 kg/ağaç), leonardit (L1: 1.5 kg/ağaç, L2: 3 kg/ağaç, L3: 4.5 kg/ağaç) ve solucan gübresi (SG1: 3 kg/ağaç, SG2: 6 kg/ağaç, SG3: 9 kg/ağaç) uygulamalarının doz yanıtları incelenmiş ve sürdürülebilir tarım pratiği açısından değerlendirilmiştir. Araştırma alanının toprağı hafif alkalin karakterde ve tınlı bir yapıya sahiptir; tuz içeriği açısından problem teşkil etmemektedir. İki yıllık çalışma sonucunda, toprak organik madde içeriği 0-30 cm derinlikte %1,98 ve 30-60 cm derinlikte %1,30 olarak belirlenmiştir. Organik madde içeriği P3, L3, SG1 ve SG3 uygulamaları özellikle 0-30 cm derinlikte, L1, L2 ve SG1 uygulamaları ise 30-60 cm derinlikte genel ortalamadan yüksek değerlere sahip bulunmuştur. Serbest asitlik (% oleik asit) içeriği, %0.27 ile %0.42 arasında değişiklik göstermiş, L2 uygulamasında en yüksek değer (%0.42) tespit edilirken, P2 ve istatistiksel olarak benzer gruplardaki P3, L3 ve SG2 uygulamalarında en düşük değerler (%0.27) elde edilmiştir. Toplam fenolik madde miktarı ortalama 307.115 mg/L olup, P2, L1, SG3, KG ve P3 uygulamaları deneme ortalamasını aşmıştır. Elde edilen sonuçlar, zeytinyağı kalite değerlendirmesinde asit seviyesi odaklı mevcut yaklaşımın fenolik profil ve değerler gibi diğer önemli parametreleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiğini göstermektedir. Bu çalışma, Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği’nin revize edilmesi yönünde güçlü bir kanıt sunmaktadır.
