ŞANLIURFA’DA KARŞILANMAMIŞ AİLE PLANLAMASI İHTİYACI VE NEDENLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Araştırma, Şanlıurfa’da karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı ve nedenlerinin araştırılması amacıyla kesitsel tipte yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Şanlıurfa merkez ilçelerinde Aile Sağlığı Merkezlerinden sağlık hizmeti alan, doğurganlık çağında ve herhangi bir aile planlaması yöntemi kullanmayan kadınlar oluşturmuştur. Araştırmanın örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. İl merkezindeki her bir Aile Sağlığı Merkezi bir küme olarak alınmıştır. Gerekli küme sayısını hesaplamak için yapılan pilot uygulama sonucunda küme sayısı 16 olarak bulunmuş ve araştırma toplam 313 kadınla tamamlanmıştır. Araştırma için Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü’nden ve Harran Üniversitesi Etik Kurul'undan yazılı izin, çalışmaya katılmayı kabul eden kadınlardan ise bilgilendirilmiş sözlü onamları alınmıştır. Araştırmanın verileri, Veri Toplama Formu aracılığıyla yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiklerden yüzde, ortalama, standart sapma, tek değişkenli analizlerden Ki-kare ve Mann Whitney-U testi ve çok değişkenli analizlerden Lojistik Regresyon modeli kullanılmıştır. Araştırmada kadınların %35.5’ inin karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı (%2.6’ sının gebeliklerine ara vermek için, %32.9’ u artık gebelik istemediği için) olduğu belirlenmiştir. Herhangi bir eğitim kademesini tamamlamamış, eşinin eğitim düzeyi ortaokul ve altı olan, gelir düzeyi düşük, evde en çok Arapça konuşan, yaş ortalaması 31.6 ± 7.32’nin üzerinde olan kadınlar ile gebelik ve doğum yapma öyküsü olan, yaşayan kız çocuğu sayısı fazla olan, son doğumun üzerinden geçen süresi fazla olan, aile planlaması yöntem kullanma öyküsü olan, son gebeliğini x istememiş ve tekrar gebe kalmak istemeyen kadınların karşılanmamış aile planlaması ihtiyacının daha fazla olduğu tespit edilmiştir (p