SURİYELİ SIĞINMACILARIN SOSYAL UYUMUNDA SURİYELİ DİNİ GRUPLARIN ROLÜ: ŞANLIURFA ÖRNEĞİ

Abstract

Türkiye, uzun süredir Suriye’deki iç savaş kaynaklı göçlerin hedefi konumundadır. Suriyeli topluluğun göç hedefi olarak Türkiye’yi seçmesinin arka planında, Osmanlı dönemine uzanan ortak toplumsal hafıza, tarihsel ve kültürel bağlar, akrabalık ilişkileri kadar ortak din (İslam) inancı da etkili faktörler arasındadır. Göç, sürecinde sosyal uyum kritik bir konu olup ev sahibi toplum, göçmen grup ve yasal ve kültürel dinamikler bu sürecin önemli boyutlarını oluşturmaktadır. Bu araştırmanın konusu, Şanlıurfa’daki Suriyeli Müslüman Dini Grupların Suriyeli Sığınmacıların sosyal uyumundaki rolüdür. Araştırmanın amacı, Şanlıurfa’daki Suriyeli Müslüman Dini Grupların, Suriyeli Sığınmacıların istihdam, barınma, eğitim, dini cemaatleşme ve manevi rehabilitasyon, kamusal hizmetlerden yararlanma, kent yaşamına uyum ve sosyo-kültürel yaşama uyum gibi alanlarda, sosyal uyumları ve karşılaştıkları sorunların çözümü konusunda oynadıkları rollerinin ne düzeyde olduğunu tespit etmektir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Veriler, derinlemesine görüşme tekniği ile toplanmıştır. Suriyeli dini grup temsilcilerine ulaşmak için Tesadüfi olmayan örnekleme türlerinden biri olan, zincirleme (Kartopu) örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla Suriyeli dini grup temsilcisi; 21’i erkek, 9’u kadın toplam 30 kişi ile görüşme yapılarak tamamlanmıştır. Araştırmanın kapsamı, Şanlıurfa İli Merkez ilçeleri olan Eyyübiye, Haliliye ve Karaköprü’de faaliyetleri bulunan Suriyeli Müslüman dini gruplarla sınırlıdır. Araştırma bulguları tematik içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Suriyeli dini gruplar, istihdam, barınma, eğitim, manevi rehabilitasyon, sosyo-kültürel yaşam gibi alanlarda, sığınmacıların psikolojik, sosyo-kültürel ve ekonomik boyutlarıyla, Şanlıurfa’da sosyal uyumlarına görece katkılar sağlamışlardır. Ancak uyumun dini grup ve dini ortaklık bağlamında deneyimlenmesi sosyal uyumun sınırlı ve tam bütünleşmeyi engelleyen bir formda gerçekleştiğine işaret etmektedir.