ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDEKİ DEĞERLER EĞİTİMİNE BAKIŞI (ŞANLIURFA ÖRNEĞİ)

Abstract

Değerler eğitimi gerek ülkemizde gerekse dünya genelinde üzerinde yoğun olarak durulan ve öğretim programlarında her geçen gün daha fazla yer bulan konulardan biridir. Eğitimin temel işlevlerinden biri ideal insan ve ideal vatandaş yetiştirmektir. Bu hedefe ulaşmada başvurulan araçlardan biri temel eğitim sürecinde kullanılan öğretim programlarıdır. Ülkemiz özelinde incelendiğinde, değerlere ilişkin kazanımların Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredatında diğer derslere nazaran daha fazla yer bulduğu görülmektedir. Bu derste kazandırılmaya çalışılan değerler birçok araştırmaya konu olmuştur. İlgili çalışmalarda değerlerin yıllar içinde müfredattaki değişimleri incelenmiş, hangi değerlere daha fazla yer verildiği ve öğretim kademelerindeki durumu tespit edilmiş, ilk ve ortaöğretimde değerler hakkında çalışmalar yapılmış, bu dersi yürüten Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşlerine başvurularak değerler eğitiminin mahiyeti ortaya konulmaya çalışılmıştır. Din Kültürü ve Ahlak bilgisi dersi ilk ve orta öğretimde toplam dokuz yıl boyunca okutulmaktadır. Buna rağmen genel olarak ders kazanımlarının özel olarak da bu derste verilmek istenen değerler eğitimin öğrencilerde ne oranda karşılık bulduğuyla ilgili az sayıda çalışma bulunduğu gözlenmektedir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde eğitimin en önemli ögelerinden biri olan öğrencilerin bu konudaki görüşlerine, bu dersin öğrenenler üzerindeki yansımalarına dair müstakil bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada Ortaöğretim öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde verilmek istenen değerler eğitimine ilişkin görüşleri incelenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılmıştır. Veriler, 10 sorudan oluşan yarı-yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. 28 ortaöğretim öğrencisiyle gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre öğrenciler genel olarak DKAB derslerinde yer alan değerlere ilişkin kazanımları gerekli ve önemli görmektedirler. Buna rağmen öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda değerlere ilişkin kazanımların gerçek hayatta kullanılmasına yönelik birtakım eksikliklerin olduğu görülmektedir. Bunun yanında öğrenciler okulda ve çevrede edinilen değerlerin çoğu zaman birbirleriyle uyuşmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, öğrenci merkezli bir öğrenme ortamının değerlerin içselleştirilmesinde önemli bir role sahip olduğunu ortaya koymaktadır.