Abstract:
Bu araştırmada Kastallânî'nin (ö. 923/1517) Letâifü'l-işârât li fünûni'l-kıraât adlı eseri ele alınmıştır. Müellif bu eseri, kendisinden önceki dönemde kıraâtler alanında nakledilen bilgileri bir araya toplamak ve bu alandaki kapalılıkları çözmek amacıyla telif etmiştir. Bu sebeple, sahih ve şâz kıraâtleri bir arada ele almış, on dört kıraât imamına nispet edilen farklı okuyuşları birlikte incelemiştir. Eserde öncelikle yedi mütevâtir kıraâte, sonra meşhur üç kıraâte, daha sonra da dört şâz kıraâte yer verilmiştir. Kıraâtlerin kabulünde aranan şartlardan sahih isnadın, Arap dil kurallarına ve Hz. Osman Mushafına uygunluğun gerekli olduğu vurgulanmıştır. Bu şartları taşımayan kıraâtlerin reddedilmesi gerektiği söylenmiştir. Bu üç şarta sahip olan kıraâtlerin eleştirilmesi veya reddedilmesi haddi aşmak olarak değerlendirilmiştir. Müellif, dil bilginleri tarafından kıraât imamlarına yöneltilen eleştirilere karşı çıkarak onları yeni bir şey bulmuş gibi davranmakla suçlamıştır. Müellife göre dil bilginlerinin kıraâtlere yönelik eleştirileri, kendi eksik bilgilerinden veya dilde uyguladıkları kıyas yöntemini kıraâtlere de uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Araştırma sonucunda müellifin, kıraâtlerle ilgili bütün bilgileri bir araya topladığı tespit edilmiştir. Bundan dolayı eserin, kendisinden sonraki dönemlerde yapılan çalışmalara kaynaklık ettiği söylenebilir.
