MEVSİMLİK TARIM İŞÇİSİ AİLELERİN ÇOCUKLARININ BESLENME DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Çalışma, Şanlıurfa ve Adıyaman’da mevsimlik tarım işçiliği yapan ailelerin çocuklarının beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini her iki ilde yaşayan, geçimini mevsimlik tarım işçiliği yaparak sağlayan ve 0-5 yaş grubu çocuğa sahip aileler oluşturmuştur. Evreni bilinmeyen örneklem hesaplama yöntemiyle örneklem sayısı 288 olarak belirlenmiştir. Mevsimlik tarım işçisi ailelerin yoğun yaşadığı Şanlıurfa’da 13 mahalle, Adıyaman’da 11 mahalle olmak üzere küme örnekleme yöntemiyle belirlenen kişi sayısıyla aileler çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya % 86,8 oranında katılım sağlanmış ve toplamda 250 aileye ulaşılmıştır. Veriler, Çocuk Beslenmesinin Değerlendirilmesi Formu aracılığı ile karşılıklı görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan yazılı, çalışmaya katılmayı kabul eden ailelerden sözlü onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistiklerden yüzde, ortalama, ortanca, standart sapma ve tek değişkenli analizlerden Ki-kare testi kullanılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü Anthro programında boya göre ağırlık, yaşa göre ağırlık, yaşa göre boy, yaşa göre beden kitle indeksi persentil değerleri ve Z skorları hesaplanmıştır. Çalışmada çocukların yaş ortalaması 35,0±16,5 ay, ağırlık ortalaması 12,4±2,98 kg, boy ortalaması 89,01±11,97 cm ve %54,4’ünün erkek olduğu belirlenmiştir. Annelerin %66,8’inin 18-34 yaş arasında olduğu, %39,2’sinin okur-yazar olmadığı, %58,2’sinin tarlada çalıştığı ve %68,5’inin tarlaya çocuğuyla gittiği belirlenmiştir. Çalışmaya katılan çocukların yalnızca %13,2’sinin boy uzunluğunun, %19,2’sinin de ağırlığının 50 persentil ve üzerinde olduğu görülmektedir. Çocukların %5,2’sinin boya göre ağırlık, % 15,6’sının yaşa göre ağırlık, %23,6’sının yaşa göre boy ve %7,8’inin yaşa göre beden kitle indeksi persentil değerinin 3’ün altında olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarında %4,8 x oranında zayıflık, %14 oranında düşük kiloluluk ve %22 oranında da bodurluk olduğu belirlenmiştir. Yapılan istatiksel analizlerde; bodurluk ile aile yapısı, tarlada kalınan yer, düzenli sağlık kontrolü yapılma durumu açısından gruplar arasındaki ilişki anlamlı bulunurken; düşük kiloluluk ile tarlada kalınan yer açısından gruplar arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur (p