BDS 701 KİLİT DENETİM KONULARI, BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORUNDA BİLDİRİLMESİ ve BIST 100 ENDEKSİNDE İŞLEM GÖREN İŞLETMELER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Denetim raporları, ilgililere tarafsız ve güvenilir bilgiler sağlayan belgelerdir. İlgililer denerim raporlarından karar alma süreçlerinde, yasa ve politikaları oluşturmada ve firmalar tarafından da mali durumların kontrolünde yararlanmaktadırlar. Zaman içerisinde denetçi raporlarındaki önem arz eden hususların daha detaylı sunulmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu gerekliliği karşılamak amacıyla 2017 yılında BDS 701 Kilit Denetim Standardı denetime dahil edilmiştir. Bu çalışmada BİST 100 Endeksinde işlem gören işletmelere ait denetim raporlarında belirtilen Kilit Denetim Konularının (KDK) konu ve sektörel dağılımlarına göre değerlendirilmesi ve ele alınan konular hakkındaki çözüm önerilerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri KAP sitesinden elde edilmiştir. Site üzerinden 2020-2021 yıllarında BIST’de işlem gören toplam 186 işletmenin verilerine ulaşım sağlanabilmiştir. Ayrıca bağımsız denetim firması olarak görev yapan 87 bağımsız denetim kuruluşu olduğu belirlenmiştir. İçerik analizi yapılarak elde edilen veriler SPSS 21 istatistiki paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir. İçerik analizleri, frekans analizleri, tanımlayıcı istatistiki analizleri ve karşılaştırma analizleri uygulanmıştır. Karşılaştırmalar grafiksel olarak da belirtilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; belirlenen kilit denetim konuları 54 başlık altında gruplandırılmıştır. Verilerin mali kuruluşlar ve imalat sektörlerinde toplandığı sonucuna ulaşılmıştır. 2020-2021 yılları BIST 100 endeksindeki firmaların finanasal raporlarında hasılat, şerefiye, ticari alacaklar ve emekli sandığı yükümlülükleri en fazla üzerinde durulan kilit denetim konularıdır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde sektörlerin kendilerine özgü işlem V ve çalışma alanlarına bağlı olarak kilit denetim konularında değişiklikler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca 2020-2021 yıllarında bildirilen KDK konularında anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Hizmet alınan denetim firmaları yıllara göre nadiren değişkenlik göstermiştir. Bu değişkenlik firmaların işleyişi ve ana iş kollarına bağlı olarak gerçekleşmiştir. Kilit denetim konuları sektörel anlamda risk taşıyan ve sektöre özgü kalemlerden oluşmuştur.