Özet:
Kanser tedavisinde kemoterapiyi kısıtlayan en önemli sorunlardan biri geleneksel kemoterapik ajanların kanserli dokuya spesifik olmamasıdır. Bu yüzden, kanser hücrelerine spesifik yeni moleküllerin tespitine yönelik yeni çalışmalar yapılmaktadır. Karbonik anhidraz-IX (CA-IX) birçok kanser türünde ve hipoksik koşullarda neredeyse tüm tümörlü dokuda ifade edilirken normal dokuların birçoğunda görülmemektedir. Daha önceki yapılan çalışmalarda özellikle solid tümörlerdeki CAIX ekspresyonunun tümörün tanısı ve prognozu ile ilişkilendirilmesi bu enzimi kanser tedavisinde biyobelirteç ve kanser hücrelerine yönelik spesifik bir hedef haline getirmiştir. Sülfonamitler birçok biyolojik aktiviteye sahip olmakla birlikte antitümör etkisini tarif eden çeşitli mekanizmalar bulunmaktadır. En belirgin mekanizmasının CA-IX enzimi üzerine inhibisyon olduğu tespit edilmiştir Bu çalışmanın amacı, CA-IX’ a yüksek afinite gösteren, yeni sentezlenen dört adet 4-(2-amino etil) benzen sülfonamit türevi bileşiğin CA-IX sentezleyen HELA (insan serviks adenokarsinom hücre hattı), CA-IX sentezlemeyen MDA-MB-231 (insan metastazik göğüs adenokarsinom hücre hattı) ve PNT-1A (normal insan prostad hücre hattı) hücre hatlarındaki sitotoksik etkileri belirlemektir. Ayrıca en yüksek sitotoksik etki gösteren bileşiğin HELA hücre proliferasyonu ve apoptozisi üzerindeki etkisi ile bu etkinin ROS seviyesi ile korelasyonunu incelemektir. Sülfonamid türevi bileşiklerin hücre canlılığı üzerine etkileri WST-1 testi ile belirlenerek her bir bileşiğin IC50 değeri hesaplandı. Sitotoksik etki düzeyi yüksek olan bileşiğin; hücre proliferasyonu üzerindeki etkisi BrdU ELİSA yöntemi, apoptoz ve nekroz indüksiyonu flow sitometrik annexin-V analizi, hücre içi serbest radikal değişimi ROS prop yöntemiyle araştırıldı. vi Test edilen dört adet 4-(2-amino etil) benzen sülfonamit bileşiginden H4 bileşiğinin HELA hücreleri üzerinde sitotoksik ve antiproliferatif etki gösterdiği tespit edildi. Ayrıca H-4 bileşiğinin hücrelerde apoptozu tetiklediği ve indüksiyonunun hücre içi serbest radikal artışına bağlı olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmadan elde edilen verilere göre, H4 bileşiğinin 3 boyutlu hücre kültürü ve hayvan deneylerinde test edilmesi, kanser tedavisi için yeni ve spesifik ilaç geliştirmeye yönelik araştırmalara büyük katkı sağlayacaktır.
