FARKLI NaCl KONSATRASYONLARINDA YETİŞTİRİLEN ADAÇAYI (Salvia officinalis) BİTKİSİNDE BAZI FİZYOLOJİK VE BİYOKİMYASAL ETKİLERİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmada tıbbi ve aromatik bitki olan adaçayının (Salvia officinalis) NaCl tuz stresine göstermiş olduğu fizyolojik ve biyokimyasal tepkisi ve toleransı araştırılmıştır. Adaçayı bitkisi sera koşullarında, saksı ortamında, farklı tuz konsantrasyonlarında (0 (kontrol), 50, 100, 200, 400 ve 600 mmol L-1 NaCl) yetiştirilmiştir. Tuz uygulamalarından 6 hafta sonra bitkiler hasat edilerek bazı fizyolojik ve biyokimyasal ve bitki ve kök Na+ ve Cl içerikleri belirlenmiştir. Fizyolojik parametrelerden bitki boyu, üst aksam yaş ve kuru ağırlığında 200 mmoL-1 NaCl konsantrasyonundan itibaren istatistiksel olarak azalmanın olduğu görülmüştür. MSI değeri 100 mmol L-1 NaCl seviyesinden itibaren artmıştır. Biyokimyasal parametrelerden bitki klorofil a ve klorofil b içeriği 200 mmol L-1 NaCl seviyesinden sonra azalmıştır. Prolin, MDA ve H2O2 miktarı 100 mmol L-1 NaCl seviyesinden itibaren kademeli olarak artmıştır. CAT ve POD antioksidant enzim içerikleri 100, 200 ve 400 mmol L-1 NaCl konsantrasyonlarında artmış, 600 mmol L-1 NaCl konsantrasyonunda ise azalmıştır. Artan NaCl miktarına bağlı olarak bitki ve kök Na+ ve Cl içeriklerinin de arttığı belirlenmiştir. Adaçayı (S. officinalis) bitkisinin NaCl tuz stresine karşı göstermiş olduğu fizyolojik ve biyokimyasal etkiler dikkate alındığında bu bitkinin özelikle 50, 100 ve 200 mmol L-1 NaCl seviyelerine kadar tuz stresine toleransının olduğu, ancak400 ve 600 mmol L -1 NaCl konsantrasyonlarında bitkinin toleransının azaldığı görülmüştür. Bu bitkinin 200 mmol L-1 NaCl seviyelerine kadar olan tuzlu ortamlarda (toprak veya su) fitoremediasyon yönteminde halofit bir bitki olarak yetiştirilebileceği söylenebilmektedir.