Özet:
Tüketime hazır gıdalar, başka bir hazırlık veya işlem yapmadan hemen satış noktasında tüketilebilecek yiyecek ve içecekler olarak tanımlanabilmektedir. Sokak yiyecekleri tüketimi, kökleri çok eskilere dayanan bir yeme-içme alışkanlığıdır. Dışarıda yemek yemek, sadece ülkemizde değil aynı zamanda tüm dünya genelinde günlük hayatın bir parçası haline gelmiştir. Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’ne göre 2.5 milyardan fazla insan her gün sokak lezzetlerini tüketmektedir. Yöreye bağlı olarak çok çeşitli tüketime hazır yiyecek ve içecekler ülkemizde satışa sunulmaktadır. İlave bir işlem yapılmadan tüketime sunulan bu gıda ürünleri, uygun koşullarda muhafaza edilmediği zaman tüketime bağlı olarak gıda kaynaklı salgınlar için bir risk oluşturabilmekte ve halk sağlığında ciddi problemlerle sonuçlanabilmektedir. Tatlandırıcı, antimikrobiyal, hipolipidemik, antiviral, antiülserojenik, hipotensif, hepatoprotektif, spazmolitik, antidiüretik, antimutajenik, antipiretik va antienflamatuar gibi aktivite gibi farmakolojik açıdan sayısız aktiviteye sahip olan Glycyrrhiza glabra bitkisinin kökleriyle üretilen meyan şerbeti Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri’nde özellikle yaz aylarında tüketilen geleneksel ve tüketime hazır bir içecektir. Bu çalışmada, Şanlıurfa’da tüketilen meyan kökü şerbetinin kalite kriterleri halk sağlığı açısından hijyen koşullarını değerlendirmek için araştırılmıştır. En yüksek toplam canlı sayısı 4.5x108 cfu/mL, en yüksek maya-küf sayısı 4.9x104 cfu/mL olarak bulunmuştur. Örneklerin %84.38’inde koliform grubu bakteriler tespit edilirken (en yüksek 2.7x107 cfu/mL), kalan 5 örnek bu bakteri grubu için negatif sonuç vermiştir. Analize alınan meyan şerbeti örneklerinden (n=32) %78.13 (25)’ ünde Salmonella türlerinin varlığı saptanmıştır. S. aureus patojeni için yapılan sayımlarda tüm örnekler pozitif sonuç verirken, en yüksek mikrobiyal yük 1.6x107 cfu/mL olarak kaydedilmiştir. Örneklerin tamamı aerobik sporlu bakteri açısından pozitif sonuç verirken en yüksek sayı 2.1x104 cfu/mL olarak hesaplanmıştır.
