ÖĞRETMEN ALGILARINA GÖRE OKUL YÖNETİCİLERİNİN LİDERLİK STİLLERİ İLE ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL MUTLULUK ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: ŞANLIURFA ÖRNEĞİ

Abstract

Bu araştırma, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin sergiledikleri liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkinin var olup olmadığını belirleyebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bı araştırma ilişkisel tarama yöntemiyle yürütülmüştür. araştırmanın evreni, Şanlıurfa ili merkez ilçelerinde 2019-2020 eğitim öğretim yılında 580 devlet okulunda görev yapan 11405 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmaya ilişkin veriler ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 611 öğretmenden elde edilmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama ve korelasyonel araştırma modeli kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada verilerin toplanması sürecinde “Okul Müdürleri Liderlik Stili Ölçeği” ile “Öğretmen Örgütsel Mutluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeklerin yeterli yapı geçerliliğine ve güvenirlik katsayılarına sahip oldukları teyid edilmiştir. Betimsel istatistikler için aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım özelliği göstermemesi sebebiyle fark analiz işlemlerinde Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri kullanılmıştır. Anlamlı farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirleyebilmek amacıyla Dunn’s Pairwise testi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespitinde Spearman Rho korelasyon analizi; değişkenlerin yordayıcı etkisinin tespitinde ise basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. V Araştırmanın sonucunda; okul yöneticilerinin; dönüşümcü liderlik stilini sergilediklerine ilişkin öğretmen algısının “yüksek”, sürdürümcü liderlik stilini sergilediklerine ilişkin öğretmen algısının “orta”, serbest bırakıcı liderlik stilini sergilediklerine ilişkin öğretmen algısının ise “düşük” düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin örgütsel mutluluk algılarının “katılıyorum” düzeyinde (yüksek) olduğu belirlenmiştir. Ölçek genelinde mesleki kıdem, görev yapılan okuldaki öğretmen sayısı, görev yapılan okul türü, branş ve istihdam şekli değişkenlerine göre öğretmenlerin örgütsel mutluluk algılarının anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Cinsiyet, yaş, medeni durum, öğrenim düzeyi, görev yapılan okuldaki hizmet süresi, okul türü, okul müdürünün cinsiyeti ve okulun sosyoekonomik çevresi değişkenlerine göre ise öğretmen algılarının farklılaşmadığı belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stilini sergilediğine ilişkin öğretmen algısı ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları arasında pozitif yönlü, yüksek düzey ve anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin sürdürümcü liderlik stilini sergilediğine ilişkin öğretmen algısı ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk algısı arasında negatif yönlü, zayıf düzey ve anlamlı ilişki vardır. Okul yöneticilerinin serbest bırakıcı liderlik stilini sergilediğine ilişkin öğretmen algısı ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları arasında negatif yönlü, orta düzey ve anlamlı ilişki vardır. Okul yöneticilerinin liderlik stilleri, öğretmenlerin örgütsel mutluluklarını anlamlı şekilde yordamaktadır. Öğretmenlerin örgütsel mutluluk algı düzeylerini yükseltebilmek için okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stiline uygun tutum ve davranışlar sergilemeleri önerilmektedir.