Abstract:
Bu araştırmanın amacı, Şanlıurfa’da yetiştirilen yem bitkileri üretim oranının hayvan yetiştiriciliğine olan etkisinin ve bunda etkili olan faktörlerin belirlenmesidir. Bu kapsamda Şanlıurfa 2018 yılında, basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen çiftçiler ile yüz yüze görüşmeler yoluyla saha da anketler yapılmıştır. Araştırmanın örneklem hacmi, %95 güven seviyesinde ve %5 hata payı ile seçilmiş olup, 365 anket analizlerde kullanılmıştır. Araştırmanın birincil verilerini anketlerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. İkincil veriler ise, bu konularda yapılan önceki çalışmalardan, araştırmalardan, yayınlardan, kamu kurum ve kuruluşlarının yayınlamış oldukları istatistiklerden elde edilmiştir. Çalışmada, tutum ve algıların belirlenmesinde Likert tutum ve algı ölçeği kullanılmıştır. Anketlerden elde edilen veriler belirli bir kod planına dayalı olarak Excel’e işlenmiştir. Daha sonra bu veriler SPSS de analiz edilmiştir. Verilerin analizleri lojistik regresyon ile yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, üreticilerin %45.2’si ilkokul mezunu ve okur-yazar iken, sadece %6.6’sı üniversite mezunudur. Çiftçilik deneyimleri ortalaması 20.55 yıl olup, bunlar ortalama 8.27 yıldır yem bitkisi üretimi yapmaktadırlar. Katılımcıların tarımsal faaliyetlerden elde ettikleri yıllık ortalama gelir düzeyleri 32 100 TL ve tarım dışı faaliyetlerden ise 11 510 TL olmak üzere, toplam gelirleri 43 610 TL olarak hesaplanmıştır. Çiftçilerin toplam ekim alanları içindeki, yem bitkisi alanlarının ortalama oranı %44.3 olup, üreticilerin %56.2’si mülk sahibidir. En fazla ekilen çeşit silaj mısırdır. Tohumlar en çok serbest piyasadan daha sonra da tohum firmalarından temin edilmekte olup, ağırlıklı olarak yem bitkilerini birinci ürün olarak ekilmektedir. Yem bitkisi üretenlerin yarısında fazlası ticari satış amacıyla, diğer bir deyişle diğer hayvancılık faaliyetlerinde bulunan çiftçiler için üretim yapmaktadırlar. Üreticilerin, %61’i tarımsal yem desteklemelerinden faydalanmaktadır. Çiftçilerin yem üretiminde karşılaştıkları en önemli sorun satış fiyatı olurken, en önemsizi de kaliteli tohum temininde yaşanan sorunlar olarak tespit edilmiştir. Yem bitkisi üreticisi olmaktan memnun olanların oranı %25.2 iken, memnun olmayanların oranı ise %30.7 ve kararsızların oranı ise %44.1’dir. Hane halkı sayısı, eğitim seviyesi, çiftçilik deneyimi, üretim yılı, temel gelir kaynağı çeşidi, arazi mülkiyet çeşidi, yem çeşitleri, tohum temini, ekim sebepleri faktörlerinin, yem bitkisi üretimi ile ticari hayvancılık arasındaki ilişkiyi istatistiki olarak etkileyen faktörler olarak tespit edilmiştir.
