Özet:
Pestisitler; tarımsal ürünlere zarar veren böcek, ot, maya ve küf gibi zararlılara karşı kullanılan ve bu şekilde verim ve kaliteyi arttırmaya yardımcı olan önemli bir kimyasal mücadele yöntemidir. Ancak yoğun ve bilinçsiz bir şekilde kullanıldıkları zaman insan sağlığı ve çevre için önemli sorunlara neden olabilmektedirler. Tarımsal üretimde kullanılan pestisitler ürünlerde kalıntı bırakmaktadır. Bu tür ürünleri tüketen insanlarda ciddi bir takım sağlık sorunları görülebilmektedir. Bu kalıntıların giderilmesinde sadece su ile yıkama yeterli olmayabilmektedir. Bu nedenle tarımsal ürünlerdeki pestisit kalıntılarının hem insan sağlığını hem de gıda kalitesini etkilemeyecek bir şekilde giderilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, elma yetiştiriciliğinde insektisit olarak kullanılan cypermethrin ve spirotetramat pestisitlerine ait kalıntıların giderilmesi için ev ortamında kolaylıkla bulunabilen bazı maddelerin kullanılmasıyla hazırlanan çözeltilerin pestisit kalıntı giderimindeki etkinliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, elma örnekleri cypermethrin ve spirotetramat içeren çözeltide 5 dk bekletildikten sonra oda koşullarında kurutulmuştur. İlaçlı numunelerden rastgele örnekler alınarak kalıntı miktarları belirlenmiştir. Diğer numuneler ise kalıntı giderimindeki etkileri incelenmek istenen farklı çözeltiler ile yıkanmıştır. Yıkama işleminde kullanılan çözeltiler %0.5, %1 ve %2’lik olarak ev ortamında kolaylıkla bulunabilen karbonat, sirke ve limon suyundan hazırlanmıştır. Elmalardaki kalıntılar QuEChERS yöntemi ile ekstrakte edilmiş ve ardından LC-MS/MS ile kalıntı miktarları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, evlerimizde bulunan bazı kimyasal ve organik maddelerden kolayca hazırlanabilecek bazı yıkama çözeltilerinin, pestisit kalıntılarının gideriminde kullanılabileceğini göstermiştir. Bu bakımdan pestisit kalıntılarının gideriminde özellikle %0,5’lik sirke ve limon suyu çözeltisinin ultrases desteği ile kullanılması tavsiye edilmektedir.
