Abstract:
Katı atıkların bütünleşik bir sistem olarak değerlendirilebilmesi için mevcut durumun irdelenmesi gerekir. Mevcut koşullarda atık karakterizasyonu, miktarı, toplama ve taşıma şekilleri, bertaraf metodu, bölgenin sosyoekonomik durumu ve gelişmişlik düzeyi gibi pek çok parametre sistemin planlanabilmesi için önemli aşamaları oluşturur. Yerel yönetimler tarafından yürütülen katı atık yönetim sisteminde maliyetin yaklaşık %65-80’i toplama ve taşıma maliyeti oluşturur. Dolayısıyla, atık toplama-taşıma güzergahındaki optimizasyon çalışmalarıyla bu oranda ciddi bir azalma sağlanabilecektir. Bu şekilde yapılacak bir iyileştirme ile işletme giderleri, amortisman, yakıt gideri açısından önemli derecede tasarruf sağlanabilecektir. Bu sayede, egzoz emisyonunda da ciddi bir azalma söz konusu olacaktır. Bu tez çalışması kapsamında, ilk olarak, Hatay ili İskenderun ilçesinde, sosyoekonomik, demografik, topografik durum ve tüm ilçeyi temsil edici özelliklere haiz bir örnek bir mahalle olan Denizciler Mahallesi seçilmiştir. Bu mahallenin mevcut çöp toplama ve taşıma sistemi incelenmiştir. Daha sonra, çöp konteyner noktalarından koordinat alınması ve mevcut toplama-taşıma güzergahının CBS ortamına transfer edilmesi işlemleri gerçekleştirilmiştir. Güzergâh optimizasyonu için Esri ArcGIS yazılımda bulunan çeşitli araçlarla testler yapılmıştır. Network analizi ile 421 metre daha kısa rota elde edilmiştir. 14340 metre uzunluğundaki mevcut güzergah göz önüne alındığında yapılan analiz %3 bir iyileştirme elde edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde çöp toplama işlemi yeni oluşturulan rotaya göre gerçekleştirilmiştir. Böylelikle network analizi ile yapılan iyileştirmenin sahada uygulanabilirliği test edilmiş olup maliyet açısından ortaya çıkacak zaman, yakıt tasarrufunun sağlandığı gözlemlenmiştir.
