Özet:
Bu çalışmada, kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve betonun ana bağlayıcı malzemesi olan çimentonun üretiminden kaynaklanan çevresel zararlarının minimize edilmesi amacıyla, kireçtaşı ocaklarında konkasör makinalarında kırılan taşın elenmesi sonucunda ortaya çıkan tozlarının betonda kullanılabilirliği araştırılmıştır. Şanlıurfa ilinde üretilen betonlarda agrega olarak çoğunlukla kireçtaşının kırılıp elenmesiyle oluşan çeşitli granüldeki malzemeler kullanılmaktadır. Bu taş tozlarının alanda birikmesi, hem iş makinelerinin alanda rahat hareket etmesini kısıtlamakta hem toz partiküllerinin havaya karışmasıyla hava kalitesini düşürerek ocakta çalışan personellerin ve yakın yerleşim alanlarında yaşayan canlıların sağlığına zarar vermektedir. Çimento üretiminde ortaya çıkan çevreye zararlı gazların minimize edilmesi noktasında birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada da beton karışımındaki çimento miktarını azaltmak amacıyla ocakta atıl durumdaki kireçtaşı tozunun beton üretiminde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Sürdürülebilir beton üretimi amacıyla yapılan çalışmada, referans betonda kullanılan çimento miktarı yerine belli oranlarda kireçtaşı tozu ikame edilerek betonlar üretilmiştir. Kireçtaşı tozu ikameli beton ile referans beton numuneleri fiziksel ve mekanik deneylere tabi tutulmuştur. Kireçtaşı tozu çimento ile %0, %5, %10, %15 ile %20 oranında ağırlıkça yer değiştirilerek üretilen betonlarda, taze halde; Birim hacim ağırlık, slump(çökme) deneyleri, sertleşmiş betonda ise ultra ses geçiş hızı, basınç, eğilmede çekme, kapiler su emme deneyleri yapılmıştır. Çıkan sonuçlar incelenen literatür bilgileri doğrultusunda değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda belli oranlarda çimento yerine taş tozu kullanımının; betonun bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinde olumlu sonuçlar verdiği, çevresel etkisi yüksek çimento yerine atıl durumdaki kireçtaşı tozunun kullanımının hem ekonomik hem de çevresel etki bakımından olumlu sonuçlar doğuracağı gözlemlenmiştir.
