Özet:
Atmosfer tüm dünyanın ortak varlığı ve mirası olup, dünya üzerindeki canlılığın devam etmesi için temel şartların başında gelmektedir. Bu sebeple, atmosferdeki hava kirliliğine sebep olabilen ve ‘hava kirleticileri’ olarak tanımlanan maddelerin zamansal ve mekânsal değişimlerinin izlenmesi ve hava kirliliğinin ekolojik ve çevresel neticelerinin daha net kavranması ihtiyaç arz etmektedir. Bu çalışmada, ‘sanayi kaynaklı hava kirleticileri’ olarak tanımlanan maddelerin ortam değerlerini izlemek ve ilgili hava kirliliği standartlarına uygunluğunu araştırmak için sanayi tesislerinin atık gaz çıkış bacalarında ve tesis alanında hangi standartlara göre, ne şekilde örneklenmesi gerektiği, bu örneklemelerde kullanılan emisyon-imisyon örnekleme sistemleri ve uygulamaları hakkında detaylı bilgiler verilip tartışılmıştır. Bu örnekleme sistemleri kullanılarak, İstanbul’da ve Gebze’de 10 farklı tesiste emisyon, 1 tesiste imisyon örneklemeleri yapılarak sanayi kaynaklı atık gazlarda ve ortam havasında, PM (31 baca), yanma gazları (12 baca), HCl (4 baca), HF (2 baca), ağır metal (3 baca), VOC (33 baca), PAH (1 baca), çöken toz ve PM10 (1 tesis) örneklenmiş, emisyon değerleri ve türleri belirlenmiştir. Tüm emisyon kaynak bacaları için, atık gaz çıkış hızları, atık gaz sıcaklıkları, nem miktarları ve bacaların fiziki özellikleri tespit edilip değerlendirilmiştir. Örneklemeler sonrası yapılan analiz sonuçlarında, 0.0001-0.047 kg/sa aralığında PM emisyonları, 0- 79.33 ppm aralığında CO, 0-1.66 ppm aralığında SO2, 1-44.33 ppm aralığında NO, 0- 56.66 ppm aralığında NOx cinsinden NO2 emisyonları, 0.0012-0.0149 kg/sa aralığında HCl, 0.0005 kg/sa HF emisyonları, 0.780-134.981 g/sa aralığında ağır metal, 0-0.69 kg/sa aralığında VOC,
