Abstract:
Artan nüfus ve buna paralel olarak yükselen gıda tüketim miktarı tarım arazilerinin daha doğru kullanımını ve birim alandan daha fazla üretim elde etmeyi zorunlu hale getirmektedir. Tarımsal üretim; sulama imkanları, destekleme miktarı ve çiftçi alışkanlıklarına göre değişmektedir. Geniş alanlardaki ürünlerin zamansal değişiminin izlenmesi, kritik ürünlerdeki alansal artış ve azalışın izlenmesi ürün planlaması açısından önemli bilgileri oluşturmaktadır. Türkiye’de tarımsal üretimin en çok yapıldığı illerden biri olan Diyarbakır gerek Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) çerçevesinde yapılan sulama kanalları ve gerekse sulama kuyuları ile son 10 yılda sulu tarımın en çok geliştiği bölgelerden biridir. Bu çalışmada Diyarbakır İl merkezinin güneyi, Çınar İlçesinin batısı, Bismil İlçesinin doğusundan oluşan bölgede uydu görüntüleri kullanılarak 2010 ve 2019 yılı ürün deseni değişimleri belirlenmiş ve bunun ekonomik analizi yapılmıştır. Bu amaçla 2010 yılı nisan ve ağustos aylarına ait Lansat 5 ve Landsat 7 uydu görüntüleri ile 2019 yılı nisan ve ağustos aylarına ait Sentinel 2 uydu görüntüleri analiz edilmiştir. Yapılan görüntü analizleri çalışma alanında Diyarbakır Tarım Orman İl Müdürlüğü ürün gelir verileri kullanılarak ekonomik analizleri yapılmıştır. Çalışma bölgesinde Dicle Nehri, bazı barajların sulama kanalları ve Diyarbakır ilinde faal 3043 yer altı kuyusunun büyük bir kısmı bulunmaktadır. Farklı 2 zamanda meydana gelen ürün deseninin ekonomik analizi GVIAP (Sulu tarımda gayrisafi hasılası) eşitliği kullanılarak ekonomik analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, incelenen alanın GVIAP'si 132 milyon TL olarak tahmin edilmiştir.
