Abstract:
Bu çalışma, Kuzey Irak, Dohuk Valiliği, Tarım Genel Müdürlüğü’nün araştırma merkezi alanında 500 m2 ’lik plastik serada 2020 yılı sonbahar mevsiminde, koyun gübresi, biyove inorganik gübrenin (NPK) brokolinin (cv. Agassi RZ) bazı vejetatif büyüme ve verim parametreleri üzerine etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Denemede, 3 doz biyo gübre (E0 aşılama (0) g L-1 , E1 aşılama (5) g L-1 ve E2 aşılama (10) g L-1 ), 3 doz koyun gübresi (0 ton ha-1 , 20 ton ha-1 ve 40 ton ha-1 ), ve tek doz inorganik gübre (2.5 ml L-1 ) ile gübresiz (kontrol olarak) uygulamaları kullanılmıştır. Gübreler; kök bölgesine aşılama (biyo gübre), toprağa karıştırma (koyun gübresi) ve yapraklara püskürtme (inorganik gübre) şeklinde uygulanmıştır. Elde edilen veriler, tek doz biyo gübre ve koyun gübrelerinin, inorganik gübre ve kontrole (gübresiz) göre brokolinin vejetatif büyüme ve verim özelliklerini önemli ölçüde artırmadığını, ancak biyo gübre ile koyun gübresi birlikte kullanıldıklarında (10g L-1+40 ton ha-1 ve 10g L -1+20 ton ha-1 ) bitki boyu (cm), gövde çapı, yaş ağırlık (g), bitki başına yaprak sayısı, yaprak alanı (cm2 ), klorofil içeriği (%) ile verim komponentlerinden baş ağırlığı (g), erkenci ve toplam verimin yanı sıra tacın N, P ve K içeriklerini önemli ölçüde iyileştirdiğini göstermiştir. Araştırma sonuçları, sera brokoli yetiştiriciliğinde inorganik gübre yerine çevre dostu biyo gübre ile koyun gübresinin kullanımı ile daha kaliteli ve verimi yüksek brokoli üretmenin mümkün olacağını göstermiştir.
