Özet:
Bu çalışma, 35 hafta ve üzerindeki (35-40) yenidoğanlarda topuk kanı işlemi sırasında Yakson dokunmanın yenidoğanın ağrı ve fizyolojik parametreleri üzerine etkisini incelemek amacıyla deneysel tipte yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde yatmakta olan, çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan, 35 hafta ve üzeri gebelik haftasına sahip 40 deney grubu ve 40 kontrol grubu olmak üzere 80 yenidoğan oluşturmuştur. Deney grubunda yer alan yenidoğanlara, topuk kanı alma işleminden önce Yakson dokunma protokolü uygulanarak yenidoğanların ağrı ve fizyolojik parametreleri (oksijen saturasyonu, kalp tepe atımı, ağlama süresi) değerlendirilmiştir. Kontrol grubuna ise herhangi bir girişim yapılmamış, klinikteki rutin topuk kanı işlemi yapılarak değerlendirilmiştir. Veriler Ebeveyn ve Bebek Bilgi Formu, Fizyolojik Parametreler Gözlem Formu, Yenidoğan Bebek Ağrı Ölçeği, ağlama süresi için video kaydı, saturasyon ve nabız değeri için pulse oksimetre cihazı kullanılarak toplanmıştır. Veriler IBM SPSS V23 programında bağımsız örnekler t testi, Mann Whiney U testi, ki-kare ve Friedman testi kullanılarak analiz edilmiştir. Önem düzeyi p < 0,05 alınmıştır. Çalışmada bebeklerin oksijen saturasyonu, kalp tepe atımı ve ağrı puanı açısından topuk kanı işlemi öncesi, sırası ve sonrasında iki grup arasında fark bulunmamıştır (p > 0,05). Ağlama süresi için işlemden önce ve sonra iki grup arasında fark görülmezken, topuk kanı işlemi sırasında deney ve kontrol grubu arasında önemli düzeyde fark elde edilmiştir (p= 0,007). Bu çalışmada; Yakson dokunma uygulanan bebeklerin ağlama süresi kontrol grubuna göre daha düşük bulunmuştur. Yakson dokunmanın topuk kanı işlemi sırasında hemşirelik girişimleri arasında yer alması önerilmektedir.
