Özet:
Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs-2 (SARS-CoV-2) bazı hastalarda ciddi yaygın intravasküler pıhtılaşma ve tromboz ile ilişkili koagülopatiye yol açmakta ve bu hastalarda yüksek transferin seviyelerinin hücresel demir alımını kolaylaştırdığı ve koagülasyonu indükleyerek hemorajik inmelere ve beyin hasarına neden olduğu öne sürülmektedir. Çalışmamızda, bu konuya açıklık getirmek için durumu kritik COVİD 19 hastalarında transferin, ferritin seviyelerinin takibi ve bunların hematolojik parametrelere etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya kontrol grubu olarak hastalık öyküsü ve herhangi bir patolojisi olmayan COVİD 19 PCR(-) 100 sağlıklı erkek birey ve hasta grubu olarak COVİD 19 PRC(+) durumu kritik 100 erkek hasta dâhil edilmiştir. Sağlıklı kontrol ve hasta gruplarından, hastalarından hastaneye yatışı takiben 1., 10., 14. ve 30. günlerde kan örnekleri alınarak ferritin, transferin seviyeleri ile nötrofil, lenfosit ve trombosit sayıları belirlenmiştir. Elde edilen hematolojik verilerden nötrofil/lenfosit ve ortalama trombosit hacmi/trombosit sayısı oranları hesaplanmıştır. Sağlıklı bireylere oranla, COVİD 19 hasta grubunda transferrin düzeyleri ileri düzeyde olmak üzere ferritin, nötrofil sayıları ve ortalama trombosit hacimleri anlamlı düzeyde yüksek bulunmuşken, lenfosit ve trombosit sayıları anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Nötrofil/lenfosit ve ortalama trombosit hacmi/trombosit sayısı oranı COVİD 19 hasta grubunda anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Transferrin ile ferritim düzeyleri ve ortalama trombosit hacmi arasında pozitif, trombosit sayısı arasında negatif bağıntı gözlenmiştir. Ferritin düzeyi ile ortalama trombosit hacmi/trombosit sayısı oranı arasında negatif bağıntı gözlenmiştir. Günümüzde bütün dünyanın en büyük sağlık problemi haline gelmiş olan COVİD 19 enfeksiyonunun prognozu hakkında bilgi vermesi açısından biyokimyasal ve hematolojik test sonuçlarının iyi değerlendirilmesine ihtiyaç vardır. Yüksek transferin, ferritin, ortalama trombosit hacmi, nötrofili ve lenfopeni COVİD 19 hastalığının şiddetiyle yakından ilişkili ve kötü prognoza bir işarettir.
