ÖĞRETMENLERİN KARAR SÜRECİNE KATILMALARININ MOTİVASYONLARINA ETKİSİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı; öğretmenlerin okullardaki karar sürecine katılımı ve motivasyonları arasında ilişki olup olmadığını belirlemek, karara katılımın motivasyon üzerindeki etkisini araştırmaktır. Araştırmanın evrenini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Şanlıurfa’nın merkez ilçelerindeki (Karaköprü, Haliliye, Eyyübiye) resmi okullarda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Şanlıurfa’nın merkez ilçelerinde görev yapmakta olan öğretmenlerden “basit rastgele örnekleme yöntemi” ile belirlenmiş olan 182 kadın, 144 erkek öğretmen olmak üzere toplam 326 öğretmenden oluşmaktadır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel araştırma modeli kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada Kılıç ve Yılmaz (2019) tarafından geliştirilen “Öğretmen Motivasyon Ölçeği”, Alanoğlu ve Demirtaş (2019) tarafından geliştirilen “Öğretmen Karara Katılma Ölçeği” ve araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS24 programından yararlanılarak betimleyici bilgilerin edinilmesi sürecinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma hesaplama gibi istatistiksel bilgiler belirlenmiştir. Demografik özelliklere göre ortalamalar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek için; t- testi ve ANOVA kullanılmıştır. Değişkenlerin normal dağılmadığı durumlarda ise Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis-H Testi kullanılmıştır. Karara katılım ve motivasyon arasındaki ilişkiyi belirleme amacıyla yapılan testte dağılımlar normal olmadığı için Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Karara katılım ve v motivasyon arasındaki ilişkilerin yordama değerini belirleme amacıyla çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin okuldaki kararlara katılma durumlarının “bazen” seviyesinde, motivasyonlarının ise “yüksek” olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin karara katılma düzeyleri genel boyutta cinsiyet ve kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterirken görev yapılan ilçe ve öğrenim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin motivasyonları ise genel boyutta cinsiyet ve görev yapılan ilçe değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterirken görev yapılan öğrenim düzeyi ve kıdem değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin karara katılımın alt boyutları ile motivasyonun alt boyutları arasında “orta” ve “zayıf” düzeyde pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur. Karara katılmanın öğretmenlerin motivasyonlarına nasıl etki ettiği ayrı ayrı incelenmiştir. Öğretmenlerin karara katılmalarının, onların “içsel motivasyonlarına” %30; “dışsal motivasyonlarına” %14; “yönetsel motivasyonlarına” %29 düzeyinde etki ettiği görülmüştür. Buna göre karara katılımın öğretmenlerin motivasyonları üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu düşünülmektedir.