Özet:
Bu çalışmada; Kuzey Irak bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen bazı fıstık çeşitlerinin özellikleri descriptora göre belirlenmeye çalışılmıştır. Bahçelerden alınan meyve ve sürgün üzerinde bulunan yapraklar ile tomurcuklar Harran Üniversitesi, Bahçe Bitkileri Bölümü laboratuvarlarında analiz edilmişlerdir. Araştırmada; Abas Ali, Ahmad Aghaye, Malta, Siirt çeşitleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; meyve özellikleri bakımından hepsi birbirlerinden ayrı irilik, çıtlaklık ve ağırlıkta olmuşlardır. Meyve gözleri, yaprak boyutları da farklı olmuştur. Yaprak ile yaprakçık uzunluğu ve genişliği bakımından en uzun yapraklara Siirt çeşidinde, en kısa yapraklara ise Abas Ali çeşidinde olduğu belirlenmiştir. Fiziksel özellikler bakımından Abas Ali en çıtlak (82,4 %) meyvelere sahip olurken, en düşük (78,8 %) çıtlak meyve oranı Malta çeşidinde olduğu belirlenmiştir. 100 dane ağırlığı bakımından en yüksek (142,1 g) değer Malta çeşidinde olurken, en düşük (108,2 g) Siirt çeşidinde olduğu saptanmıştır. Meyve uzunluğu bakımından en yüksek (22,22 mm) değere Abas Ali çeşidinde, en kısa (20,20 mm) değere Siirt çeşidinde saptanmıştır. İç meyve özellikleri bakımından 100 iç meyve ağırlığına 79,2 g ile Ahmad Aghaye çeşidinde olduğu belirlenmiştir. Meyve iç randımanı bakımından en yüksek (58,79 %) değere Ahmad Aghaye çeşidinde olduğu saptanmıştır. Araştırmada kullanılan bu çeşitlerde yağ miktarı ve yağ asitleri kompozisyonları da belirlenmiştir.
