MALİ DİSİPLİNİN SAĞLANMASINDA TÜRKİYE’DE İKTİSAT POLİTİKALARININ ROLÜ: 1980/2019 DÖNEM ANALİZİ

Abstract

Bu çalışmanın konusu, ülke ekonomileri açısından belirleyici nitelikte olan iktisat politikaları ile küreselleşme süreciyle önemi artan mali disiplin arasındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Çalışma ile 1980-2019 döneminde uygulanan iktisat politikalarının mali disiplin üzerindeki etkisinin Türkiye özelinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma ile Türkiye’de 1980-2019 döneminde uygulanan iktisat politika araçlarının dönemler itibariyle çeşitlilik gösterdiği, bununla birlikte iktisat politikalarını etkileyen çeşitli unsurların etkisi altında kaldığı görülmüştür. Çalışmada kamu finansman dengesi, bu dengenin sonucunda oluşan kamu kesimi borçlanma gereği ve faiz dışı fazla verileri mali disiplinin performansının değerlendirilmesinde temel ölçütler olarak kabul edilmiş ve bu verilere göre Türkiye’de mali disiplin değerlendirilmiştir. 1980-2004 yılları arası dönemde performans ölçütü olarak kabul edilen göstergelerin seyri hedeflenen değişimlerin olmadığını göstermiştir. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uygulamasına denk gelen 2006 yılından itibaren kamu finansman dengesi, kamu kesimi borçlanma gereği, faiz dışı fazla verilerinin olumlu seyri mali disiplin amacına tam olarak ulaşılamasa da yakınsanmaya başlandığı çalışmada elde edilen bir diğer sonucu oluşturmuştur. Ayrıca iktisat politikalarının uygulama sonuçları ile mali disiplin arasında bir ilişki olmakla birlikte, bu ilişkiyi etkileyen çok sayıda etkenin olması nedeniyle; değişimin hızlı olmadığı da çalışmanın elde ettiği temel bulgulardan bir diğeridir.