Abstract:
Düzensiz ve plansız şehirleşme, göçe bağlı hızla artan nüfus kişi başına düşen atık miktarını arttırdığı gibi sızıntı suyu miktarını da arttırmaktadır. Sızıntı suları organik ve inorganik maddeler içerdiği gibi, yüksek konsantrasyonlardaki ağır metal konsantrasyonlarından dolayı çok tehlikeli atık sular sınıfında yer almaktadır. Çöpten kaynaklı sızıntı suları evsel nitelikli atıksulara kıyasla daha yüksek konsantrasyonlarda kirlilik muhtevası içerir. Sızıntı suları kirletici konsantrasyonları nedeni ile insan ve doğa yaşamını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca yeraltı sularına karışması durumunda kullanılabilir suyu toksik hale getirmektedir. Kirletici konsantrasyonlarının komplike olması ve yeraltı sularının doğa ve insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı deşarjı, Su Kalite Kontrol Yönetmeliği’nce kontrol altına alınmıştır. Bu limitler doğa ve insan yaşamının kalitesi ve devamlılığı açısından önemlidir. Kompleks yapıda olan sızıntı sularının arıtılması için, fiziksel, kimyasal, biyolojik ya da bu arıtma metodlarının kombinasyonu ile ileri arıtma metodları geliştirilmiştir. Deşarj edilebilmesi için kirletici parametreler çeşitli arıtma metodları kullanılarak, deşarj edilecek sınırlara getirilmektedir. Bu çalışmada sızıntı suyunun arıtımının yapılabilmesi için kullanılan ters osmoz sistemi incelenecektir. Çalışmanın yapıldığı yer Gaziantep katı atık sahası içerisinde bulunan sızıntı suyu arıtma tesisidir. Yapılan çalışma neticesinde ters osmoz sisteminin; kurulumunun kolay olması, taşınabilir olması, sürekli ve devamlı çalışabilir olması, bekleme süresi olmadan yeterli reaktörlerle yüksek debilerdeki sızıntı sularının arıtılabilmesi gibi avantajlar tespit edilmiştir. Sızıntı suyu için uygun bir arıtma yöntemi olsa bile, ters osmoz sistemi, öncesinde uygun ön arıtma sisteminin olmaması, konsantre atığının saha üzerine geri devir ettirilmesi ve gelen debinin belirli bir kısmının arıtılması, çıkış suyunda tat ve koku problemlerinin giderilememesi, mali açıdan işletme giderlerinin kullanılan kimyasallar sonucunda artması, kullanılan membranların belirli bir ömrü olması ve zamanla gözeneklerinin tıkanması gibi dezavantajlar yapılan bu çalışma neticesinde tespit edilmiştir. Ters osmoz sistemi tek başına çöpten kaynaklı sızıntı suyu için yeterli olmasada kimyasal, fiziksel ve biyolojik arıtma kombinasyonlarıyla kullanılabilir olduğu görülmüştür.
