ĠMAN ESASLARI BAĞLAMINDA KUR'ÂN'IN MANEVÎ TEFSĠRĠ: RĠSÂLE-Ġ NUR ÖRNEĞĠ

Abstract

Risâle-i Nur Küllîyatı, son dönem Osmanlı âlimlerinden Bediüzzaman Said Nursî'nin telif ettiği en hacimli ve en meĢhur eseridir. Ġslâm âleminin ve müslümanların yaĢadığı krizlere bizzat Ģâhit olan Said Nursî, önceleri yaĢanılan sorunlara siyaset üzerinden çözüm yolları aramıĢ ve bu dönemde klasik tefsir formatında bir eser olan İşârâtu'l-İ'câz'ı telif etmiĢtir. Nursî, daha sonrasında iç dünyasında yaĢadığı dönüĢümle birlikte mevcut krizin çok daha derinlerde yatan bir inanç problemi olduğunu teĢhis etmiĢ ve bu hastalıklara Kur'ânî reçeteler sunmak üzere Risâle-i Nur Küllîyatı'nı telif etmiĢtir. Risâle-i Nur'u Kur'ân'ın manevî tefsirlerinden biri olarak gören Nursî, eserinde ele aldığı âyetleri İşârâtu'l-İ'câz'dan ve klasik metodolojiden farklı bir anlayıĢla tefsir etmiĢtir. Klasik metodolojide sıkça kullanılan sebeb-i nüzûl, filolojik tahliller, ayetler arası münasebet gibi unsurlara Risâle-i Nur'da büyük oranda yer vermeyen Nursî, ayetleri manevî tefsir olarak isimlendirdiği bir anlayıĢla tefsir etmiĢtir. Manevî tefsir, Nursî'ye ait bir ıstılah olup, bu tefsir türü metodolojik olarak, âyetlerin içerdiği hakikatleri esas alan ve bu hakikatlerin kevnî âyetler üzerinden tefsir edilmesini hedefleyen bir yaklaĢıma dayanmaktadır. Nursî'nin tefsir anlayıĢı ana esasları itibariyle geçmiĢte de kullanılmıĢtır, ancak Nursî bu metodolojiyi çağın anlayıĢını dikkate alan özgün bir üslupla ve Kur'ânî metotla harmanlayarak takdim etmeye çalıĢmıĢtır. O üslubunda temsil, diyalog, otobiyografik anlatım, soru-cevap tarzı gibi farklı anlatım tekniklerine yer verse de bunların içerisinden temsil metodu bir adım öne çıkmıĢtır. Nursî temsil metodu ve bununla bağlantılı olarak temsîlî hikâyecikleri baĢarılı bir Ģekilde kullanmıĢ böylece geniĢ bir kesime hitap etme imkânı bulmuĢtur. Bu çalıĢmada Risâle-i Nur'un mahiyeti, tefsir ilmindeki yeri, Nursî'nin Risâle-i Nur'da V icra ettiği tefsir anlayıĢının dayandığı esaslar, yararlandığı metotlar, kullandığı deliller mukayeseli olarak incelenmiĢtir.