Abstract:
Salmonellozis veya Salmonella enfeksiyonu, pişmemiş kümes hayvanları ve etlerden yayılabilen en kritik zoonotik hastalıklar arasındadır. Salmonella enteritidis ve Salmonella typhimurium, insan salmonellozisi için temel öneme sahiptir. Bu araştırma, hem yerel hem de ithal numunelerden alınan dondurulmuş kanatlı karkas et ve et ürünlerinde Salmonella enteritidis ve Salmonella typhimurium bulunma düzeyininin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, hem geleneksel kültür yöntemi hem de multipleks polimeraz zincir reaksiyonu kullanılmıştır. 2020 yılı yaz ve kış aylarında, Irak örnekleme yöntemi kullanılarak, Duhok ili ve ülkenin sınır kapısından, kanatlı eti ve et ürünlerinin her birinden rastgele 240 örnek toplanmıştır. Besiyerinde tespit edilen şüpheli koloniler ve DNA ekstraksiyonundan sonra, PCR ile Salmonella enteritidis ve Salmonella typhimurium bakterilerinin varlığı tespit edilmiştir. Salmonella için invA geni, entritidis serovarı için prot6 geni ve typhimurium serovarı için fliC genininin tespitini hedefleyen üç set primer çifti kullanılmıştır.Dondurulmuş kanatlı karkaslarında Salmonella görülme oranı yerel için %5, ithal ürünlerde %10; tavuk eti ürünlerinden yerel ve ithal sosislerde %5, nuggetlarda tespit edilememiş, yerel tavuk burgerinde %3, ithal tavuk burgerinde ise bu oran %5 olarak tespit edilmiştir.Bu bulgulara göre, donmuş kanatlı eti ve et ürünlerinde S. typhimurium ve S. enteritidis bakterileri başarılı bir şekilde izole edilmiş ve tanımlanmıştır. Bu nedenle, bakterilerin insana bulaşma ihtimali kaçınılmazdır.
