Abstract:
Irak, ticari ve evsel inĢaat-ve-yıkım (Ġ&Y) atıklarından yılda büyük miktarda katı atık üretmektedir. Atıkların çoğu çöp sahalarına atılmakta olup bu atıkların yasa dıĢı bertarafı sadece çevreye zarar vermekle kalmamakta, aynı zamanda ülkede atıl bir kaynak olarak kalmaktadır. Bununla birlikte, siltli kil zeminin özellikleri, atıkların güvenli bir Ģekilde iĢlenmesiyle geliĢtirilebilir. Zemin stabilizasyonunda Ġ&Y ve plastik atıkların kullanılması, doğal kum kaynaklarının tükenmesine bağlı olarak yükselen kum fiyatları ve kum iĢleme maliyetindeki artıĢ nedeniyle çevresel sürdürülebilirliği ve ekonomik faydaları vurgulamaktadır. Bu araĢtırma, bu çalıĢmadan önce zemin kalitesi ve özelliklerinin büyük ölçüde bilinmediği Kuzey Irak'taki Erbil zemini üzerinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu araĢtırma, Erbil bölgesindeki Ġ&Y ve plastik atıkların azaltılmasının önünü açması beklenen bir çalıĢma olup siltli kil zeminin mühendislik ve geoteknik özelliklerini iyileĢtirmeyi amaçlamaktadır. Sunulan parametrik çalıĢmada, serbest basınç dayanımı (SBD), direkt kesme ve kompaksiyon test prosedürleri kullanılarak numune kombinasyonlarında çeĢitli Ġ&Y atıkları, plastik atıklar ve çimentonun ikame miktarları dikkate alınmıĢtır. ÇalıĢma, Ġ&Y atığı ve plastik atık içeren malzeme kombinasyonlarının maksimum kuru yoğunlukta (MKY) bir artıĢa ve optimum nem içeriğinde (ONĠ) bir azalmaya yol açtığını ortaya koymaktadır. SBD testi için malzeme kombinasyonlarının etkisi %20 ikame oranına kadar mukavemeti arttırmakta, ancak %30 kullanımda dayanımda azalma eğiliminin oluĢtuğunu görülmektedir. Direkt kesme testinde, malzeme kombinasyonlarının genel olarak görünen kohezyonda bir azalma meydana getirdiği ve içsel sürtünme açısında artıĢa neden olduğu sonucuna varılmıĢtır. Modifiye edilmiĢ Proctor testinden elde edilen sonuçlar, çimento ilavesinin MKY değerlerini düĢürdüğünü ve ONĠ sonuçlarının artmasına neden olduğunu göstermektedir. SBD ve direkt kesme testi sonuçları ise, çimento ilavesinin kür süresine bağlı olarak zeminin dayanım parametrelerini artırdığını göstermektedir.
