Özet:
Çalışmamızda; koyun gübresinden kimyasal ve fiziksel aktivasyon ile aktif karbon elde edilmiştir. Elde edilen aktif karbonlar arasında en iyi BET yüzey alanına sahip olan aktif karbon ile naproksen sodyum mikro kirleticisinin adsorpsiyon çalışmaları yürütülmüştür. Koyun gübresinden aktif karbon üretimine koyun gübresinin partikül boyutu, kimyasal reaktif, aktivasyon sıcaklığı ve süresinin etkileri araştırılmıştır. Bu aktif karbonun naproksen sodyum adsorplama kapasitesi üzerine sıcaklık, temas süresi, başlangıç konsantrasyonu, pH ve adsorbent dozajının etkileri incelenmiştir. Aktif karbon üretim çalışmaları sonucunda ham materyal boyutu arttıkça aktif karbon verimi ve yüzey alanı artmıştır. Emprenye oranı arttıkça yüzey alanı artarken aktif karbona dönüşüm miktarında azalma görülmüştür. Ancak yüksek emprenye oranlarında aktif karbon yüzey alanlarında ise azalma görülmüştür. Aktif karbon üretimi için en uygun aktivasyon sıcaklığı ve süresinin Çinko Klorür (ZnCl2) reaktifi için (400 oC-45 dk.), Potasyum Hidroksit (KOH) reaktifi için (700 oC-45 dk.) ve Fosforik Asit (H3PO4) reaktifi için (900 oC-30 dk.) olarak tespit edilmiştir. Elde edilen en yüksek yüzey alanına Çinko Klorür (ZnCl2) reaktifi ile (400 oC-45 dk.) aktivasyon koşullarında üretilen aktif karbon olduğu ve yüzey alanının 2170 m2 /g olduğu tespit edilmiştir. Kesikli olarak yapılan adsorpsiyon çalışmaları sonucunda denge temas süresi 40 dk. olarak tespit edilmiştir. Çözelti başlangış pH’ının ve adsorbent dozajının artışıyla adsorplama kapasitesinin azaldığı, çözelti sıcaklığı ve başlangıç konsantrasyonunun artışıyla adsorplama kapasitesinin arttığı gözlemlenmiştir. Adsorpsiyonun freundlich izoterm modeline uyum sağladığı görülmüştür. Freundlich izoterm sabitleri; deneysel adsorpsiyon kapasitesi Kf=51,97173 L/g, deneysel adsorpsiyon yoğunluğu n=0,983671 ve regrasyon sabiti R2=0,9736 olarak belirlenmiştir. Ayrıca adsorpsiyonun kendiliğinden oluştuğu, adsorpsiyon sürecinde naproksen sodyum çözeltisiadsorbent ara yüzeyinde düzensizliğin az olduğu görülmüştür.
