Abstract:
Ülkemizde tarımsal üretimde sürdürülebilirliği sağlamak, daha etkili ve verimli olabilmek için toprağın en önemlisi organik bileşiklerin korunması ve geliştirilmesi önemlidir. Tarım topraklarının kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerinde yararlı ve bilinen en eski sistem organik gübre kullanımıdır. Son dönemlerde tarımsal üretimi artırmak, toprak organik madde içeriğini zenginleştirmek ve korumak için ülkemizde yüksek oranda rezervi bulunan yarasa gübresinin kullanımı söz konusudur. Bu çalışmada, yarasa gübresinin ülkemiz ve bölgemiz tarımında önemli bir alana sahip olan arpa ve mercimek gelişimi ve kök bölgesi (rizosfer) bazı toprak mikrobiyolojik özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma tesadüf parselleri deneme desenine göre kurulmuş ve sera koşullarında yürütülmüştür. Uygulamada kullanılan yarasa gübresi ticari olarak satın alınmıştır. Çalışmada yarasa gübresi ekimle birlikte topraklara (%0 (kontrol), %0.5, %1 ve %1.5) dört dozda uygulanmıştır. Ekimden 9 hafta sonra hasat edilen arpa ve mercimeğin bitki boyu, yeşil aksam ve kök yaş ve kuru ağırlıkları, kök uzunluğu, yaprakların klorofil içerikleri ve kök bölgesi β-glukosidaz enzim aktivitesi, CO2 içeriği, maya+küf ve toplam bakteri gibi mikrobiyolojik özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonucu, toprağa farklı dozlarda uygulanan yarasa gübresinin arpa ve mercimekte bitki boyu, yeşil aksam yaş ve kuru ağırlığı, kök yaş ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu, klorofil içeriği ve kök bölgesi bazı mikrobiyolojik özellikleri üzerine olumlu artışlar gösterdiği tespit edilmiştir. Uygulanan yarasa gübresi doz oranı artıkça arpa bitki boyu, yeşil aksam yaş ve kök yaş ağırlığı, topraktaki CO2 içeriği, β-glukosidaz aktivitesi ve maya+küf düzeyi artmış ancak kök uzunluğu, yeşil aksam kuru ve kök kuru ağırlığı, klorofil içeriği ve toplam bakteri düzeyi farklı artışlar göstermiştir. Uygulanan yarasa gübresi doz oranı artıkça mercimek kök bölgesi topraktaki CO2 içeriği, β-glukosidaz aktivitesi, maya+küf ve toplam bakteri düzeyi artmış ancak bitki boyu, yeşil aksam yaş ve kuru ağırlığı, kök yaş ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu ve klorofil içeriği farklı artışlar göstermiştir.
