Abstract:
Cumhuriyet dönemi edebiyatçılarından olan Sabahattin Ali (1907- 1948),“toplumcu-gerçekçi” anlayışla eserlerini ortaya koymuştur. Sabahattin Ali‟nin romanlarının incelendiği bu tez çalışmasında özellikle savunduğu ve üzerinde önemle durduğu temalara ağırlık verilmiştir. Araştırmanın örneklemini ise romanlardaki “Temalar ve Teknik” unsurlarının işlendiği ve incelendiği bölümler oluşturur. Romanlarında içerik olarak her türlü problem durumuna değinen yazar, okuyucuya bu problemlerin merkezinde yatan nedenleri sorgulama güdüsünü verir. Yapılan bu çalışmada en önemli amaç yazarın romanlarını yazarken okuyucuya hangi mesajı vermek istediğini tematik incelemeyle ortaya koymaya çalışmaktır. Sabahattin Ali hakkında gerekli kaynaklar ve bulgular elde edildikten sonra bu çalışma giriş ve üç bölüm halinde bir sıralamaya tabi tutulmuştur. Çalışmanın asıl konusunun yazarın romanları olduğundan „Giriş‟ kısmında Sabahattin Ali‟nin roman türünde eserler verdiği döneme dek “roman” türü ile ilgili genel bir tarihçe, geçmişten günümüze romanın gelişimi ve Türkiye‟de roman anlatı kültürü hakkında genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde; yazarın hayatı, sanatı ve eserlerinin Türk Edebiyatı‟ndaki yerine ve önemine ayrıntılı bir şekilde değinilmiştir. İkinci bölümde ise romanların “tematik incelemesi” başlıklar halinde bir sınıflandırmaya tâbi tutulmuştur. Bu temalar, bireysel ve toplumsal olmak üzere iki başlık halinde birbirinden bağımsız bir şekilde V ayrı ayrı konu başlıklarıyla ele alınarak hazırlanmıştır. Bireysel temalarda; aşk, cinsellik, ölüm, yalnızlık, doğa, kaçış/sığınma, kadın, yozlaşma, acıma, şefkat/merhamet, kıskançlık, sevgi ve mutsuzluk gibi on üç tema ele alınıp çalışılmıştır. Bu bireysel temalardan daha önce tespit edilen ve üzerinde çalışılan aşk, yalnızlık, kaçış, tabiat, kadın ve yozlaşma temalarına farklı eklemeler yapılarak özgün bir çalışma yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümü olan “teknik inceleme”yi ise ele alınan roman metinleri de merkez alınarak güncel ve özgün bir inceleme oluşturulmaya çalışılmış ve bunlar açık tez, örtülü tez, gerilim unsurları, bölümlendirme, olay unsurunun kaynağı ve niteliği, olay unsurunun önemi, mekânın simgesel değeri, anlatma zamanı aktarma yöntemleri gibi roman inceleme teknikleriyle ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Sonuç bölümü ise çalışmamızda varılan sonuçlar, ulaşılan yargıların genel bir özetini verir.
