BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN SOSYAL HİZMET FAALİYETLERİ: ŞANLIURFA VE HATAY BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

Abstract

Günümüzde devlet yönetimlerinin genel politikaları arasında önemli bir yere sahip olan sosyal politika hizmetleri, merkezi idareler ile birlikte yerel yönetim idarelerince etkin şekilde sürdürülmektedir. Yerel yönetim kuruluşları özellikle de belediye idareleri vatandaşa en yakın kuruluşlar olarak çağın koşullarını ve yerel toplum özelliklerini dikkate alarak sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmektedir. Dünyada sosyal ve ekonomik düzeyi gelişmiş devletlerin, yerel yönetim sistemleri incelendiğinde sosyal hizmet faaliyetlerinin sunulan hizmetler içinde payı yadsınamaz bir gerçektir. Ülkeler ve kentler arası göç hareketleri, kent nüfuslarının artışı, sanayileşmenin artması ile birlikte ortaya çıkan yeni sorunlar yerel yönetimler özelinde belediyelerinin sosyal hizmetler alanda çeşitli politikalar geliştirmesi ve var olan politikaları çeşitlendirmesini zorunlu kılmıştır. Türkiye’de belediye yönetimleri son yıllarda sosyal politikalar dâhilinde önemli sosyal hizmet faaliyetleri yürütmektedir. Belediyeler yürüttüğü sosyal hizmet faaliyetleri ile merkezi idarelerin ulaşamadığı ve yetersiz kaldığı alanlarda oluşturmuş olduğu sosyal hizmet modellerini vatandaşların hizmetine sunmaktadır. Bu çalışmada yerel yönetim sistemleri, sosyal politika, sosyal hizmet kavramları detaylı açıklanmış, Türkiye’de büyükşehir belediyeleri tarafından yürütülen ve sosyal hizmet faaliyetlerinin sağlandığı temel gruplar olan; kadın, yaşlı, engelli, yoksul, göçmen ve çocuklara yönelik hizmetler genel olarak değerlendirilip akabinde Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ve Hatay Büyükşehir Belediyelerinin sosyal V hizmet faaliyetleri incelenmiştir. Şanlıurfa ve Hatay Büyükşehir Belediyelerinin sosyal hizmet faaliyetlerinde önemli bir yere sahip olan kadınlara, göçmenlere, yaşlılara, çocuklara, engellilere ve yoksullara yönelik yürütülen hizmet modelleri derinlemesine incelenerek değerlendirilmiş olup sosyal ve ekonomik düzeyi birbirine benzer olan her iki ilin belediyecilik hizmet faaliyetleri faaliyet raporlarında belirtilen istatistikler kapsamında karşılaştırmıştır. Nitel analiz tekniklerinden, doküman analizi yöntemi kullanılan çalışmada, Şanlıurfa ve Hatay Büyükşehir Belediyelerinin 2019-2021 yılları arasında sosyal hizmet faaliyetleri, 2019-2021 faaliyet raporları ve çeşitli akademik kaynaklar incelenerek hazırlanmıştır. Bu çalışma ile Şanlıurfa ve Hatay Büyükşehir Belediyeleri özelinde diğer belediyelere, sosyal hizmet faaliyetlerinde akademik destek sağlayacağı, bu alanda yapılan çalışmaların süreklilik sağlanmasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Çalışma neticesinde Şanlıurfa ve Hatay Büyükşehir Belediyelerinin sosyal politika ilkesi çerçevesinde önemli hizmetlerin sürdürüldüğü görülmüş olup toplumda dezavantajlı kesimlerin yaşam standartlarını yükseltmek için mevcut yürütülen sosyal hizmet faaliyetlerinin, çağın koşullarına göre güncellenmeleri ve işlevsel hale getirilmeleri gerektiği izlenimi oluşmuştur.