Tarihi Urfa camii minberleri / Historical Urfa mosque pulpits

Abstract

Mimarinin özünü teşkil eden cami yapılarında bu eserler kadar önemli olan mimari elemanlardan biri de minberlerdir. Çalışmanın amacı, Urfa'da bulunan tarihi cami minberlerinin özelliklerini, bu minberlerin cami içerisinde konum ve yerlerini, şekillerini, malzemelerini, tekniğini ve üzerindeki süslemelerini tespit edip, kataloglarını yapmak, benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymaktır. Çalışmamızda, tarihi Urfa Camii minberlerini en erken tarihliden başlayıp 20.yüzyılın başlarına kadar olanlar incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Tarihi Urfa Camii minberlerini konu olarak seçmemizin nedeni, bugüne kadar Urfa'daki tarihi camilerin bütününü kapsayan detaylı bir çalışmanın olmamasıdır. Tarihi Urfa Camii minberleri ile ilgili çalışmamızı Urfa'daki tarihi camilerde yer alan minberler ile sınırlanmıştır. Bu camilerde bulunan 31 adet minber incelenip, kataloğu yapılmıştır. Çalışmanın amacı Urfa'da bulunan tarihi cami minberlerinin aynı döneme ait diğer tarihi cami minberlerinden farkını, konumunu tespit edip incelemektir. Minberlerin şekillerine göre tipolojisi yani sınıflandırılması yapılmıştır. Bunların süslemeleri, malzeme ve teknikleri incelenmiştir. Kataloğu hazırlanan minberlerin, tarihlendirilmesi yapılmıştır. Bütün bunlar çizim ve fotoğraflarla desteklenmiştir. Minberlerin tanıtımında genel olarak şu sıra izlenmiştir. Öncelikle minberin ait olduğu caminin konumu, inşa tarihi ve bani-mimar-usta bilgilerini içeren kısa bilgiler yer almaktadır. Daha sonra minberlerin kitabe, bani, inşa tarihi, yeri ve konumu, kullanılan malzeme, yapılan süslemeler, kullanılan teknik ve minberin bugünkü durumu ile ilgili detaylı bilgi verilmiştir. Çalışmamızın sonunda aynı döneme ait diğer bölgelerdeki camii minberleri ile Urfa tarihi cami minberlerinin benzerlik ve farkı ortaya konulmuş, minberlerin yeri ve konumu tespit edilmiş, tipolojisi yani çeşitleri tanımlanmış, malzemeleri, teknikleri, süslemeleri, kitabeleri incelenmiş, değerlendirilmiş ve sonuçlandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Camii, minber, Urfa, Urfa Camii minberleri