Abstract:
Enerji üretiminde en büyük paya sahip olan fosil kaynaklarının yakın zaman içerisinde tükenecek olması, dünyanın ve Türkiye'nin nüfusunda yaşanan artış ile birlikte atık miktarının artması, yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan biyogaz enerjisine yönlendirmektedir. Şanlıurfa ili, 351 861 büyükbaş hayvan (Sığır) varlığı ile Türkiye'de 13. sırada yer alırken toplam hayvan varlığının %2.05'ine sahiptir. Çalışmada 2018 yılında ilin ilçelere göre mevcut büyükbaş hayvan varlığı belirlenerek atık miktarları ile ilçelerde kurulması planlanan biyogaz tesislerin birbirlerine olan mesafeleri tespit edilmiştir. Şanlıurfa'nın toplam biyogaz üretim miktarı yıllık 115 878 375 m3 olarak hesaplanmıştır. Biyogaz kaynaklı toplam elektrik üretimi ise yıllık 215 900 058 kW olarak hesaplanmıştır. Üretilen gübrenin biyogaz tesislerinde işlem görmesi sonrasında elde edilecek organik gübre miktarı yıllık 347 126.40 ton ve bu organik gübrenin satışı sonrası elde edilecek olan yıllık gelir ise 4 807 701 €'dur. Model analizinde; Şanlıurfa'nın 13 ilçesinden Siverek ilçesinde 4 adet C tipi 1 adet D tipi, Viranşehir ilçesinde 5 adet C tipi, Eyyübiye ve Haliliye ilçelerinde 2'şer adet C tipi, Akçakale, Birecik, Bozova, Ceylanpınar ve Hilvan ilçelerinde ise 1'er adet C tipi biyogaz tesisi olmak üzere toplam 19 adet biyogaz tesisinin kurulmasını önerilmiştir. Siverek ilçesinde sadece 1 adet D tipi biyogaz tesisinin kurulumu optimal çözüm olurken, Harran, Halfeti, Suruç Karaköprü ilçelerinde optimal çözüm olmayacağı hesaplamıştır. Böylece Şanlıurfa ilinde üretilen 2 892 720 ton gübrenin tamamı işlenerek biyogaza dönüştürülebilecektir. Ayrıca kurulması öngörülen biyogaz tesislerinin ilk yatırım maliyeti göz önüne alındığında yapılacak olan bu bölgesel yatırımın geri alma süresi yaklaşık 5.47 yıl olarak hesaplanmıştır.
